ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ

Γράφει ο Κώστας Λάμπος

(Συμβολή στο 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Πολιτικής Ψυχολογίας. Αθήνα 24-27 Μάη 2007.
Αναδημοσίευση από το MONTHLY REVIEW, τεύχος Σεπτέμβρη 2007 )

1. Εννοιολογική προσέγγιση

Η εννοιολογική προσέγγιση του όρου ‘Ηγεσία’[1] παραπέμπει ευθέως στα συνώνυμα: Αρχηγία, Διοίκηση, Εξουσία[2], Ηγεμονία[3] και υποδηλώνει τη σχέση μεταξύ του υποκειμένου, του Φορέα της Ηγεσίας, δηλαδή του Ηγέτη και του αντικειμένου της, δηλαδή των ηγουμένων, των οπαδών. Τα μέσα που θεμελιώνουν, υπηρετούν και στηρίζουν, εναλλακτικά ή και σε συνδυασμό αυτή τη σχέση είναι η Δύναμη, το ΄Χάρισμα’[4], ως φυσική προίκα, ή το Χρίσμα, ως οικογενειακή ή ταξική προίκα, η Γοητεία, η Γνώση, η Πανουργία, η Βία, το Πάθος για εξουσία και ο Πλούτος, από την πλευρά του ‘Ηγέτη’[5], αλλά και η Ανάγκη, ο Φόβος, η Πίστη και η Ελπίδα από την πλευρά των ηγουμένων.

Αυτή η σχέση εκφράζεται ως άτυπο ‘Συμβόλαιο’ με βάση το Όραμα, ή το Σχέδιο του κατά περίπτωση κοινωνικού, πολιτικού ή άλλου τύπου Ηγέτη, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, σε μικρό ή σε μεγάλο βαθμό έχει υιοθετηθεί από την κοινωνία, την τάξη, την ομάδα, ή από τους οπαδούς, με την προσδοκία της βελτίωσης της θέσης τους, ή ακόμα και τη ‘σωτηρία’ τους. Αυτό σημαίνει πως κάθε Ηγεσία αναλαμβάνει την υποχρέωση να δημιουργεί ή/και να αποτρέπει γεγονότα προκειμένου να επιτύχει τους στόχους, για τους οποίους δεσμεύεται, γιατί γνωρίζει πως στην περίπτωση της αποτυχίας επίτευξης των στόχων, αυτή η σχέση μεταξύ Ηγέτη και ηγουμένων δοκιμάζεται, ή κάποια στιγμή καταλύεται, με τραγικές συχνά συνέπειες για τον Ηγέτη. Η εξέλιξη της σχέσης μεταξύ Ηγέτη και οπαδών κινήθηκε παράλληλα με την εξέλιξη των διάφορων κοινωνιών και πολιτισμών και πήρε διάφορες μορφές στο χρόνο και στο χώρο που φέρνουν τη σφραγίδα των ταξικών, συλλογικών ή προσωπικών Ηγεσιών, όπως τις διαμόρφωνε η εκάστοτε ιστορική συγκυρία.

Είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε πως ο εκάστοτε κοινωνικός ή πολιτικός, συλλογικός ή ατομικός Ηγέτης, λειτουργεί, είτε de fαcto,’ελέω θεού και όπλων’ ως ‘εκπρόσωπος’, είτε de jure, ‘ελέω ενός φετιχοποιημένου Λαού’ ως ‘εκλεκτός αντιπρόσωπος’ της κοινωνίας, ουσιαστικά ανεξάρτητα από την ίδια την κοινωνία, πράγμα που σημαίνει πως οι κοινωνίες εκχωρούν, υποτίθεται με τη θέλησή τους, αλά αντίθετα από τα πραγματικά συμφέροντά τους, τον ουσιαστικό δημοκρατικό αυτοπροσδιορρισμό τους σε μια ταξική κοινωνική και πολιτική Ηγεσία και περιορίζονται να λειτουργούν αντικειμενικά σε συνθήκες ταξικού-ολιγαρχικού ετεροπροσδιορισμού.

2. Η ουσία και τα χαρακτηριστικά της κοινωνικής Ηγεσίας.

Με τον όρο κοινωνική Ηγεσία, ή κοινωνικός Ηγέτης, εννοούμε το τμήμα εκείνο , ή την τάξη εκείνη της κοινωνίας, ‘την τάξη των αρχόντων’ κατά τον Πλάτωνα, που αναλαμβάνει, βίαια ή ‘δημοκρατικά’ την ευθύνη και τη ρητή δέσμευση, να οργανώσει αποτελεσματικότερα την παραγωγική δραστηριότητα της κοινωνίας και να οδηγήσει την κοινωνία συνολικά από μια δοσμένη σε μια καλύτερη για όλους κατάσταση. Αυτό σημαίνει πως αναλαμβάνει να οδηγήσει την κοινωνία στην πρόοδο και στην ευημερία.

Όταν ο κοινωνικός Ηγέτης, με την έννοια της ηγέτιδας κοινωνικής τάξης, αδυνατεί, ή αρνείται να τηρήσει τις δεσμεύσεις του και να οδηγήσει την κοινωνία στην πρόοδο, τότε δημιουργείται κρίση κοινωνικής ηγεσίας, η παράταση και η όξυνση της οποίας μεταβάλλει σταδιακά την ηγέτιδα κοινωνική τάξη σε τυραννία[6] και την υπόλοιπη κοινωνία σε δύναμη επαναστατικής ανατροπής, υπό την καθοδήγηση μιάς ανταγωνιστικής νεοανερχόμενης νεωτεριστικής κοινωνικής Ηγεσίας.

Η μέχρι σήμερα ιστορική διαδρομή της ανθρωπότητας, διακρίνεται σε τέσσερις μεγάλες εποχές, ανάλογα το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, με τις ιδιοκτησιακές σχέσεις πάνω στα βασικά μέσα παραγωγής και κατά συνέπεια ανάλογα με και τον κοινωνικό καταμερισμό της εργασίας, δηλαδή ανάλογα με τον τρόπο οργάνωσης της παραγωγής και διανομής του πλούτου, ή ανάλογα με το κοινωνικοοικονομικό σύστημα το οποίο και προσδιορίζει τα χαρακτηριστικά της εκάστοτε κοινωνικής Ηγεσίας.

Στη νηπιακή ηλικία της ανθρωπότητας και στις νομαδικές-μεταναστευτικές κοινωνίες, όπου συσσώρευση και αποθησαυρισμός ήταν αντικειμενικά αδιανόητος, η κοινωνική Ηγεσία δεν διέθετε ιδιόκτητα μέσα παραγωγής, δεν λειτουργούσε σαν ξεχωριστή κοινωνική τάξη και δεν λειτουργούσε ως εξουσία σε βάρος της υπόλοιπης κοινωνίας, αλλά σαν ο εμπειρότερος οδηγός και προστάτης της. Έτσι η ανθρωπότητα ξεκίνησε τη συναρπαστική συνάμα και δραματική πορεία της, με τις πρωτόγονες νομαδικές τροφοσυλλεκτικές κοινότητες-μικροκοινωνίες, στις οποίες το ρόλο της κοινωνικής Ηγεσίας αναλάμβαναν οι εμπειρότεροι, με τις περισσότερες δεξιότητες και την καλύτερη φυσική κατάσταση. Είναι η περίοδος όπου η κοινωνική Ηγεσία, όχι μόνο δεν απολαμβάνει ιδιαίτερα προνόμια, αλλά αντίθετα είναι περισσότερο εκτεθειμένη σε κινδύνους, σε σχέση με τα υπόλοιπα μέλη της κοινότητας.

Γεωγραφικές ιδιαιτερότητες και κλιματολογικές συνθήκες προσδιορίζουν συγκυριακά, σε αυτή την περίοδο, το ποσοστό συμβολής των τροφοσυλλεκτικών και των κυνηγετικών δραστηριοτήτων στην εξασφάλιση της αναγκαίας, για την ατομική και την συλλογική επιβίωση, τροφής και ταυτόχρονα προσδιορίζουν τον πατριαρχικό ή το μητριαρχικό χαρακτήρα της κοινωνικής Ηγεσίας. Αυτή η περίοδος, που κράτησε, κατά τα φαινόμενα, εκατοντάδες χιλιάδες ή και εκατομμύρια χρόνια, καταχωρήθηκε ως η ‘προϊστορική περίοδος της ανθρωπότητας’.

Η μόνιμη εγκατάσταση και η οργανωμένη και μαζική παραγωγή αγαθών, σε συνδυασμό:

• 
  α. Με τη ραγδαία αύξηση του πληθυσμού και των αναγκών της κοινωνίας,
• β. Με το χαμηλό, ακόμα, βαθμό ανάπτυξης των μέσων παραγωγής, που καθιστούσε αναγκαία την παραγωγή υψηλής έντασης εργασίας, με άμεση συνέπεια τον τεχνικό, αλλά κύρια τον κοινωνικό καταμερισμό της εργασίας[7], και
• γ. Με την ανάπτυξη του εμπορίου και την εμφάνιση του χρήματος, ως μέσου συναλλαγής, αποθησαύρισης και πλουτισμού,

επέτρεψε τη σταδιακή διαφοροποίηση της κοινωνικής Ηγεσίας, σε εκμεταλλευτική και καταπιεστική εξουσία.

Αυτή η μετάλλαξη της κοινωνικής Ηγεσίας σε εξουσία διαμόρφωσε σταδιακά μια ιδιαίτερη τάξη με ταξικό Είναι και ταξική συνείδηση, κατά συνέπεια και με ξεχωριστά συμφέροντα απέναντι στην υπόλοιπη κοινωνία. Έτσι εμφανίζονται διαδοχικά οι δουλοκτητικές, οι φεουδαρχικές και οι κεφαλαιοκρατικές κοινωνίες με τις αντίστοιχες κοινωνικές και στη ουσία ταξικές Ηγεσίες[8]. Από αυτή τη περίοδο και μετά, οι ανθρώπινες κοινωνίες οδηγήθηκαν υπό την Ηγεσία, δηλαδή με την ευθύνη και σύμφωνα με τα συμφέροντα και τις αντιλήψεις μιας ξεχωριστής τάξης που κατείχε τα μέσα παραγωγής, στο εσωτερικό της οποίας δεσπόζει ένα μικρό τμήμα της, που κατέχει τα βασικά, δηλαδή τα στρατηγικής σημασίας μέσα παραγωγής και το μεγαλύτερο μέρος του κοινωνικού πλούτου και αποτελεί τον εκάστοτε σκληρό πυρήνα της εξουσίας πάνω στην υπόλοιπη κοινωνία και συνεπώς, ως πρωταρχική πηγή εξουσίας αποτελεί την εκάστοτε πρωταρχική κοινωνική Ηγεσία της εκάστοτε συγκεκριμένης κοινωνίας, η οποία αποτελεί το σταθερό σημείο αναφοράς κάθε άλλης δευτερογενούς Ηγεσίας- Εξουσίας. Για την αποτελεσματικότερη άσκήση και για τη διαιώνιση της εξουσίας της αυτή η κοινωνική Ηγεσία, δηλαδή η άρχουσα τάξη, δημιούργησε και ενσωμάτωσε θρησκείες και ιερατεία, ιδεολογία και μηχανισμούς εκπαίδευσης, θεσμούς και μηχανισμούς καταστολής, δημιούργησε δηλαδή το κράτος με το οποίο οργάνωσε και υπερασπίστηκε τα κυρίαρχα συμφέροντα της, πράγμα που αποκαλύπτει τον ταξικό χαρακτήρα της κοινωνικής Ηγεσίας και του ίδιου του κράτους της.

Αυτή η πραγματικότητα αποκαλύπτει, πως η κοινωνική Ηγεσία, ως δύναμη εξουσίας πάνω στην κοινωνία, αναλαμβάνει το ρόλο του οργανωτή, δηλαδή του κουμανταδόρου της παραγωγής και κατά συνέπεια του διαχειριστή του πλούτου που παράγει συνολικά η κοινωνία[9]. Ιστορική καταγραφή αποτελεί το γεγονός, πως η εκάστοτε κοινωνική Ηγεσία, ως αποκλειστική διαχειρίστρια αποσπά, σφετερίζεται και ιδιοποιείται το μεγαλύτερο μέρος του κοινωνικού πλούτου. Συμβαίνει δηλαδή το παράδοξο, η εκάστοτε κοινωνική Ηγεσία να οργανώνει τη μεγαλύτερη δυνατή ενότητα της κοινωνίας για να μεγιστοποιεί τον παραγόμενο κοινωνικό πλούτο, και ταυτόχρονα να διασπά την κοινωνία κατά τη διαδικασία κατανομής του πλούτου, σε μια μειοψηφία σφετεριστών του κοινωνικού πλούτου από τη μια μεριά και στη μεγάλη, αλλά κονιορτοποιημένη στην κυριολεξία, κοινωνική πλειοψηφία που αποξενώνεται από τον πλούτο που παράγει και αναγκάζεται να ζει στη φτώχεια και στη δυστυχία.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, είναι φυσικό, η κοινωνική πλειοψηφία να διαμαρτύρεται και να αντιδρά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, πράγμα που η πρωταρχική κοινωνική Ηγεσία, δηλαδή η ταξική εξουσία το αντιμετωπίζει:

• 
  α. Με τη βοήθεια των προσαρμοσμένων στα ταξικά συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης εκπαιδευτικών μηχανισμών και της με αυτούς τους μηχανισμούς συνυφασμένης ‘πνευματικής Ηγεσίας’,
  β. Με την πολλαπλή αποπροσανατολιστική δραστηριότητα των διάφορων σκοταδιστικών ιερατείων και της δεσποτικής ‘θρσκευτικο-εκλησιαστικής Ηγεσίας’,
  γ. Με τη δημιουργία-λειτουργία δομών, θεσμών και μηχανισμών ‘έννομης τάξης’, που νομιμοποιούν ως ιδιοκτησία το σφετερισμένο κοινωνικό πλούτο και βαφτίζουν ‘Δικαιοσύνη’ την παρανομία, την κοινωνική ανισότητα και την κοινωνική αδικία, ως ‘νομικο-δικαστική Ηγεσία,
  δ. Με τη δημιουργία-λειτουργία δομών, θεσμών και διαδικασιών ‘αντιπροσωπευτικής πολιτικής εκπροσώπησης της κοινωνίας’, με τη δημιουργία δηλαδή των όρων εμφάνισης της πολλαπλά χειραγωγούμενης και δια του πολιτικού χρήματος δοτής πολιτικής Ηγεσίας, η οποία με τη βοήθεια ενός οριζόντια και κάθετα ολοκληρωμένου συστήματος ‘αντιπροσωπευτικών εξαρτημένων γραφειοκρατικών Ηγεσιών και λειτουργώντας στο όνομα ενός φετιχοποιημένου Λαού, χωρίς το Λαό και ενάντια στο Λαό, ενεργοποιεί επιχειρησιακά την εχθρική προς τη Φύση και την κοινωνία κερδοσκοπική δραστηριότητα του κεφαλαίου και την αντίστοιχη ‘έννομη τάξη’ και δημιουργεί ‘ψευδαίσθηση δημοκρατικής συμμετοχής’ και τέλος,
  ε. Με την ωμή βία των δυνάμεων καταστολής και της αντίστοιχης μιλιταριστικής Ηγεσία.

Η συνοπτική προσέγγιση που προηγήθηκε δείχνει πως η εκάστοτε κοινωνική Ηγεσία βρίσκεται σε κυκλική σχέση αίτιου και αιτιατού με κάθε ταξικά διασπασμένη και ιεραρχικά δομημένη κοινωνία, και κρίνεται ανάλογα με την ικανότητά της να συνθέτει και να οδηγεί τις αντικρουόμενες δυνάμεις του κοινωνικού πεδίου, σε μια συνισταμένη θετική κατεύθυνση, που χαρακτηρίζεται πρόοδος, με την έννοια και υπό τον όρο, ότι προάγεται το ‘γενικό καλό’ και βελτιώνεται η θέση της πλειοψηφίας των πολιτών.

3. Ο θάνατος της αντιπροσωπευτικής κοινωνικής Ηγεσίας

Κάθε κοινωνική Ηγεσία, όπως κάθε φυσικό και κοινωνικό φαινόμενο διαγράφει τον κύκλο ζωής της, δηλαδή γεννιέται ως άρνηση του παλιού, ακμάζει ως θέση του καινούργιου, οδηγεί την κοινωνία σε νέες κατακτήσεις μέχρι που τα ταξικά συμφέροντα που στο μεταξύ δημιούργησε να εμποδίζουν την παραπέρα πρόοδο της κοινωνίας, οπότε η συγκεκριμένη κοινωνική Ηγεσία παρακμάζει, περιορίζεται στο ρόλο της ταξικής Ηγεσίας και καταλήγει σε κοινωνική Ηγεσία υπό αμφισβήτηση, σε κοινωνική Ηγεσία που οδηγείται νομοτελειακά στο θάνατο και γι’ αυτό γίνεται αντικοινωνική, τυραννική και επικίνδυνη.

Σε συνθήκες ύστερου καπιταλισμού η κεφαλαιοκρατική τάξη, ως κοινωνική Ηγεσία αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα παρακμιακής κρίσης, επειδή το κεφαλαιοκρατικό σύστημα, εξαντλώντας τον ιστορικό του κύκλο, αδυνατεί και κατ’ ανάγκη αρνείται να οδηγήσει την κοινωνία στην πρόοδο και στην ευημερία και συνεπώς αρνείται στον εαυτό του το ρόλο του κοινωνικού Ηγέτη Έτσι περιορίζεται αναγκαστικά στο στενό ρόλο του ταξικού Ηγέτη, του εξουσιαστή-εκμεταλλευτή της Εργασίας, πραγματικότητα την οποία προσπαθεί να κρύψει κάτω από επικοινωνιακά πυροτεχνήματα, όπως ‘νέα διακυβέρνηση’ ‘εκσυγχρονισμός’, ‘μεταρρυθμίσεις’, ‘καπιταλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο’, σοσιαλδημοκρατία, ‘σοσιαλισμός της αγοράς’ κ.λπ.

Αυτή η παρακμιακή κρίση του καπιταλισμού οξύνεται μέρα με τη μέρα και γενικεύεται στις σημερινές συνθήκες της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης[10], με αποτέλεσμα το σύστημα να αναδιπλώνει τα όποια κοινωνικά χαρακτηριστικά του πρώιμου και ώριμου καπιταλισμού και να καταργεί τις τοπικές κοινωνικές και εθνικές Ηγεσίες, υποτάσσοντάς τη μια μετά την άλλη, στη μια και μοναδική πραγματική Ηγεσία του παγκόσμιου Ηγεμόνα που παίρνει τη μορφή των ομίλων των γιγαντιαίων και παγκόσμιας εμβέλειας επιχειρήσεων (Global-Business) του offshore-καπιταλισμού, ως το τελευταίο καταφύγιο για τη σωτηρία του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής. Ζούμε, είναι φανερό, την κρίση του τέλους της παραδοσιακής κοινωνικής Ηγεσίας. Οι τοπικές και οι εθνικές κοινωνίες δεν έχουν πιά δικές τους αυθεντικές κοινωνικές και πολιτικές Ηγεσίες, γιατί τις κατάργησε ο Ηγεμόνας και στη θέση τους έβαλε εξαρτημένες και δοτές, ντόπιες και ξενόφερτες Ηγεσίες, τους ‘ανθύπατους’ εκπροσώπους της παγκόσμιας Ηγεμονίας, ως υποκατάστατα Ηγεσίας.

Ο μαρασμός όμως και ο θάνατος των αυθεντικών τοπικών και εθνικών κοινωνικών Ηγεσιών, συνεπάγεται και προϋποθέτει τη διάλυση, δηλαδή το μαρασμό και το θάνατο των τοπικών και των εθνικών κοινωνιών, στην ουσία δηλαδή προϋποθέτει την πολτοποίηση, δηλαδή το μαρασμό και το θάνατο των τοπικών και των εθνικών πολιτισμών, για λογαριασμό του πολιτισμού της μοναδικής Λογικής[11] του πολιτισμού του θανάτου[12] και του αμερικανισμού[13]. Έτσι όμως ξαναμπαίνει το ερώτημα, για το ποια κοινωνία θέλουμε και ποια κοινωνία μπορούμε σήμερα να οικοδομήσουμε στη θέση αυτής που χρεοκόπησε μαζί με τα διάφορα μοντέλα Ηγεσίας της. Από την απάντηση που η Ανθρωπότητα θα δώσει στο παραπάνω ερώτημα, θα εξαρτηθεί και τον αν και ποιά Ηγεσία χρειαζόμαστε για το Νέο Όραμα, για το Νέο Σχέδιο για την Ανθρωπότητα. Δεδομένο πάντως είναι πως, με το κεντρικό επιτελείο των γιγαντιαίων επιχειρήσεων, στο ρόλο της ‘παγκόσμιας Ηγεμονίας’, η ανθρωπότητα οδηγείται στη βαρβαρότητα. Η κρίση που αντιμετωπίζει η κοινωνική Ηγεσία στην τρέχουσα περίοδο, ως θεμελιακή κρίση του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής και κατανομής του πλούτου, τη σπρώχνει στη συστηματική περιθωριοποίηση όλο και μεγαλύτερων τμημάτων της κοινωνίας, πράγμα που αναγκαστικά την οδηγεί σταδιακά στην ‘αυταρχική αντίδραση’, δηλαδή στην υποβάθμιση, στην παράκαμψη ή ακόμα και στην άρνηση της αστικής, δηλαδή της αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας.

Ο αμερικανισμός ως παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου, ή η παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου ως αμερικανισμός[14], τείνει να πάρει τη μορφή ενός παγκόσμιου φασισμού που οδηγεί την ανθρωπότητα σε ένα καινούργιο και πιο επικίνδυνο Μεσαίωνα, στα πλαίσια του οποίου συντελείται συστηματικά ο πνευματικός ευνουχισμός των ανθρώπων και η κατάργηση των κοινωνιών ως πεδία δημιουργικής συνάντησης δυνάμεων, δηλαδή ως αυτοδύναμα στοιχεία ενός ενιαίου οικουμενικού εργαστηρίου πολιτισμών, προϋπόθεση απαραίτητη για έναν οικουμενικό πολιτισμό των πολιτισμών και για μια ειρηνική Ανθρωπότητα.
Αυτός ο εφιάλτης ισοπεδώνει καθημερινά με τους μηχανισμούς του, με το πολιτικό χρήμα, με το Φόβο και το σκοταδισμό, με τη δομική-κρατική βία και τον πόλεμο, με τη μίντιοκρατία και τη ‘βιολογία του νου’ κάθε κατάκτηση κοινωνικής αλληλεγγύης και πνευματικής ελευθερίας.

4. Για μια κοινωνία χωρίς εξουσιαστικές Ηγεσίες

Απέναντι σε αυτό τον εφιάλτη οι κοινωνίες, πρέπει να βρουν τη δύναμη να απαλλαγούν:

• 
  α. από τα αστικά ‘πνευματικά ιερατεία’, που οργανώνουν την αστική ιδεολογία και την πνευματική υποταγή των ανθρώπων,
  β. από τα παρδαλά θρησκευτικο-εκκλησιαστικά σκοταδιστικά και εξουσιαστικά ιερατεία που διασπούν την ανθρωπότητα, οπαδοποιούν, φανατίζουν τους ανθρώπους και σε συνεργασία με τους εμπόρους των όπλων οδηγούν τους Λαούς σε καταστροφικές πολεμικές συγκρούσεις,
  γ. από τις λοιπές, δήθεν, ‘λαϊκές θρησκείες’, της αποβλάκωσης, όπως είναι λ.χ. η ‘θρησκεία της στρογγυλής θεάς’ και της παρακμιακής ‘ψυχαγωγίας’, και τέλος,
  δ. από τη ‘μεγαλοπρεπή απάτη της αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας’ που παράγει, μαζικά και με τη μέθοδο του σωλήνα, επαγγελματίες πολιτικούς Ηγέτες, στην υπηρεσία της εκάστοτε κοινωνικής Ηγεσίας και κρατά την κοινωνία μακριά από το κοινωνικό γίγνεσθαι με την αποπολιτικοποίηση της κοινωνικής ζωής.

Αυτοί οι τέσσερις στόχοι αποτελούν για τους πολίτες και τις κοινωνίες την απαραίτητη προϋπόθεση για να διεκδικήσουν την πνευματική ελευθερία τους και τη συλλογική αυτενέργειά τους, μέσω της καθολικής ουσιαστικής συμμετοχής των ελεύθερα σκεπτόμενων πολιτών στο ‘κοινωνικό γίγνεσθαι’, μέσω της Άμεσης Δημοκρατίας.
Πρόκειται αναμφίβολα για μια ακόμα, κι ίσως την πιο σημαντική στην ιστορία , λόγω της κρισιμότητας των περιστάσεων, ατομική πνευματική ανταρσία απέναντι σε κάθε εξουσία και σε κάθε χρεοκοπημένη Ηγεσία, η οποία στο βαθμό που θα γενικεύεται, στον ίδιο βαθμό θα παίρνει τη μορφή ενός Νέου Ριζοσπαστικού Διαφωτισμού, μια Νέας Πνευματικής Αναγέννησης, σε επίπεδο κοινωνίας και όχι μιας ηγετικής ελίτ, που:

• 
  1. ως Άρνηση θα αποδομεί μεθοδικά κάθε μορφή πνευματικής, δομικής και θεσμικής βίας, δηλαδή κάθε μορφή εξουσίας και εξουσιαστικής Ηγεσίας, γιατί αυτές με την οικονομική, την κοινωνική και την πνευματική αλλοτρίωση των ανθρώπων και την καταστροφή της Φύσης οδήγησαν την ανθρωπότητα σε συνθήκες βαρβαρότητας, και
  ·2. ως Θέση, θα οικοδομεί σταδιακά ένα Νέο Σχέδιο για την Ανθρωπότητα, ένα Νέο Οικουμενικό Ουμανιστικό Πολιτισμό, στα πλαίσια του οποίου οι κοινωνίες θα αυτοπροσδιορίζονται, με τη μορφή της τοπικά, εθνικά, περιφερειακά και οικουμενικά δομημένης Άμεσης Δημοκρατίας.

Σ’ αυτή την προοπτική οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, είναι αντικειμενικά υποχρεωμένες να οργανώσουν και να συντονίσουν τους αγώνες τους για την απελευθέρωση ολόκληρης της κοινωνίας από τις πνευματικές, κοινωνικές και υλικές δυνάμεις του κεφαλαίου, του Φόβου, της Βίας, του Σκοταδισμού, της εκμετάλλευσης και του ετεροπροσδιορισμού, μέχρι την τελική πνευματική, δομική και θεσμική κατάκτηση του αυτοπροσδιορισμού, δηλαδή της Αυτοδιεύθυνσης της κάθε Κοινωνίας ξεχωριστά, αλλά και της κοινωνικοποιημένης Ανθρωπότητας[15] στο σύνολό της.

Από τη φύση του αυτός ο αγώνας, ως αγώνας πνευματικής και κοινωνικής απελευθέρωσης δεν μπορεί παρά να είναι ένας αντιεξουσιαστικός-αντιηγετικός αγώνας, στον οποίο δεν χωράνε ‘ηγετικές προσωπικότητες’ και ‘εξουσιαστικές πρωτοπορίες’, γιατί η ιστορία διδάσκει πως ακόμα και οι πιο καλοπροαίρετοι Ηγέτες και οι πιο προοδευτικές πρωτοπορίες, όταν στέριωσαν την εξουσία τους, στράφηκαν κατά της κοινωνίας και έδρασαν ως δυνάστες για τη διαιώνιση της εξουσίας τους.

Κάποιοι που, από άγνοια, δεν κατανοούν, ή που γνωρίζουν αλλά κάνουν πως δεν κατανοούν τους νόμους κίνησης των κοινωνιών, γιατί αντιμετωπίζουν τον Άνθρωπο ως μια κατά περίπτωση περιορισμένη ιστορική κατηγορία και όχι ως μια διαχρονική οικουμενική πνευματική οντότητα και την κοινωνία ως ‘μάζα’ και όχι ως πεδίο δημιουργικής πνευματικής και υλικής συνάντησης κοινωνικών δυνάμεων, διεκδικούν για τον εαυτό τους το ρόλο της ‘επαναστατικής πρωτοπορίας’ και άρα είναι πρόθυμοι να αναλάβουν, στο όνομα του Λαού, αλλά χωρίς το Λαό, ως ‘αυτόκλητοι απελευθερωτές’, τις ‘ευθύνες μιάς επαναστατικής Ηγεσίας’, με αποτέλεσμα να προσφέρουν άλλοθι στην καπιταλιστική βαρβαρότητα και να αποπροσανατολίζουν εκείνους που υποτίθεται ότι θέλουν να απελευθερώσουν.

Κάποιοι άλλοι, που από άγνοια, δεν κατανοούν, ή γνωρίζουν αλλά κάνουν πως δεν κατανοούν την τρέχουσα συγκυρία της καταστροφικής παγκοσμιοποίησης, υποκρίνονται πως είναι πρόθυμοι να ακολουθήσουν αν κάποιος ‘μπει μπροστά’ και τους πει ‘που πάμε’, αν δηλαδή, κάποιος τους φέρει μπροστά τους το Μέλλον και τους δείξει ‘τον καλύτερο κόσμο’. Πρόκειται ασφαλώς για μια υποκριτική και αποπροσανατολιστική αντίληψη, που υποκρύπτει έναν συντηρητισμό, που θεωρεί τον Άνθρωπο και κύρια τον κόσμο της εργασίας ανίκανο να οραματισθεί και να οικοδομήσει έναν καλύτερο κόσμο, χωρίς έναν Ηγέτη, χωρίς έναν Μεσσία. Πρόκειται για μια ‘ποιμνιακή αντίληψη’ για την κοινωνία με την οποία εκτρέπεται η προσοχή των ανθρώπων από τη σημερινή καπιταλιστική βαρβαρότητα για να προσανατολιστεί στο ‘άγνωστο Μέλλον’, στο ‘Φόβο του καινούργιου’, στο ‘Φόβο μπροστά στην ελευθερία’ και στη ‘σιγουριά του κομματικού τσοπάνη’ ή του ‘θρησκευτικού ποιμένα’.

Όμως οι κοινωνίες, ως ταξιδευτές της ιστορίας, γνωρίζουν πως ο μακρύς δρόμος από το Παρελθόν για το Μέλλον, ο δρόμος για το Αύριο, όταν το Σήμερα έχει καταστεί αβίωτο, φτιάχνεται καθώς βαδίζουν για το Μέλλον με οδηγό τους τις εμπειρίες και τις επιθυμίες τους, για περισσότερη ελευθερία, για ισονομία και ισοπολιτεία, για ειρήνη και πραγματική Δημοκρατία, για έναν καλύτερο κόσμο.

Σήμερα, περισσότερο από κάθε προηγούμενη περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας, συντρέχουν, ως οικουμενικό, ιστορικό και επιστημονικό-τεχνολογικό κοινωνικό κεκτημένο, όλες οι αντικειμενικές προϋποθέσεις για την απελευθέρωση από τις εξουσιαστικές Ηγεσίες και από την καπιταλιστική βαρβαρότητα και για την οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου. Εκείνο που λείπει είναι η ευρεία συνειδητοποίηση αυτής της ιστορικής δυνατότητας. Έλλειμμα που συντηρείται συστηματικά για να έχει λόγο ύπαρξης η κάθε Ηγεσία.

Κι’ είναι ακριβώς αυτό το έλλειμμα που προσδιορίζει το χαρακτήρα και τα άμεσα καθήκοντα της επερχόμενης κοινωνικής επανάστασης, η οποία για να είναι επανάσταση κοινωνικής απελευθέρωσης, θα πρέπει πρώτα να είναι επανάσταση της γνώσης, επανάσταση πνευματικής, ιδεολογικής και πολιτικής αυτοχειραφέτησης, πράγμα που προσδιορίζει ταυτόχρονα και το τέλος των Ηγεσιών ως οδηγών, ηγητόρων και εξουσιαστών. Πρόκειται αναμφίβολα για μια ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση, πράγμα που εξηγεί το λόγο, γιατί το σύστημα ‘κλειδώνει τη γνώση’, δηλαδή τη μοναδική δύναμη που μπορεί να το ανατρέψει και αφήνει ανοικτές ‘ψευδοδιεξόδους, τυφλής βίας’, και ‘εσχατολογικών παραδείσων’ που το ενισχύουν αντί να το ανατρέψουν.

Αναμφίβολα οι περισσότερες Ηγεσίες και κύρια οι κοινωνικές Ηγεσίες έπαιξαν για κάποια περίοδο θετικό ρόλο στην ιστορική διαδρομή των κοινωνιών. Έκαναν όμως και τεράστιες ζημιές ως τυραννικές εξουσίες και ευθύνονται για τη σημερινή βαρβαρότητα. Τώρα που οι συνθήκες είναι ώριμες, είναι αναγκαίο και δυνατό οι λειτουργίες της Ηγεσίας να κοινωνικοποιηθούν και να μετασχηματιστούν σε αντεξουσιαστικές λειτουργίες, σε λειτουργίες απελευθέρωσης των Ανθρώπων και αυτοδιεύθυνσης των κοινωνιών.

Το πέταγμα στην ελευθερία ή το βούλιαγμα στη βαρβαρότητα θα εξαρτηθεί, από το αν οι δυνάμεις του κεφαλαίου θα συνεχίσουν να επιβάλλουν ηγετικά-εξουσιαστικά μοντέλα κοινωνικής συμβίωσης, ή από το αν οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού θα μπορέσουν να αχρηστέψουν αυτά τα μοντέλα και τα αντίστοιχα εργαστήρια παραγωγής Ηγετών του σωλήνα και οπαδών των ψυχοτεχνικών εργαστηρίων και στη θέση τους να αναδείξουν, μέσα από δομές και θεσμούς απελευθέρωσης, πνευματικά και κοινωνικά χειραφετημένους πολίτες.

Πολίτες των οποίων το Εγώ, δηλαδή η ατομικότητά τους θα απελευθερώνεται μέσα στο Εμείς, στο Εμείς ως μικρό ή μεγάλο σύνολο, στο Εμείς ως σύνολο συνόλων, δηλαδή στο Εμείς ως οικουμενικό Όλον, με ανθρώπινη, κοινωνική και οικουμενική συνείδηση, που θα τους καθιστά ικανούς να σχεδιάζουν και να οικοδομούν την αυτοδιευθυνόμενη κοινωνία, την κοινωνικοποιημένη Ανθρωπότητα, έναν καλύτερο κόσμο, αντάξιο του συναρπαστικότερου συμπαντικού φαινόμενου, του φαινόμενου της ζωής.

Βιβλιογραφία

1. Διαμαντόπουλος Δημήτριος, Σύγχρονο Λεξικό, ΠΑΤΑΚΗΣ, ΑΘΉΝΑ 2002.
2. Forrester Viviane, Η Οικονομική Φρίκη, ΛΙΒΑΝΗΣ, Αθήνα 1997.
3. Λάμπος Κώστας, Κοινωνικοποίηση και κοινωνική διάσπαση της εργασίας, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, τεύχος 26/1986.
4. Λάμπος Κώστας, Πνευματική και χειρωνακτική εργασία στην προοπτική της Αυτοδιαχείρισης, ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ, τεύχος 3/1988.
5. Λάμπος Κώστας, Οικονομικές αλλαγές, εργασιακές σχέσεις και ‘ανθρώπινη’ συμπεριφορά, στο: Από την κρίση στην υπέρβαση του ελληνικού περιφερειακού καπιταλισμού, ΑΙΧΜΗ, Αθήνα 1988.
6. Λάμπος Κώστας, Παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου ή Οικουμενισμός της Εργασίας; ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, τεύχος 12/2001-1/2002.
7. Λάμπος Κώστας, Αμερικανισμός και Παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της παρακμής, (υπό δημοσίευση).
8. Μακιαβέλι Νικολό, Ο Ηγεμόνας, ΚΑΚΤΟΣ, Αθήνα 1984.
9. Marx Karl, Θέσεις για τον Φόϋερμπαχ, ΘΕΜΕΛΙΟ, Αθήνα 1967.
10. Marx Karl, Grundrisse der Kritik der politischen Oekonomie, DIETZ VERLAG, Berlin 1974.
11. Μπουραντάς Δημήτρης, Μάνατζμεντ, ΜΠΕΝΟΣ, Αθήνα 2001.
12. Oekonomisches Lexikon, VERLAG WIRTSCHAFT, Berlin 1978, 3 τόμοι.
13. Παιδαγωγική-Ψυχολογική Εγκυκλοπαίδεια-Λεξικό, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, Αθήνα 1990, τόμοι 9.
14. Rifkin Jeremy, Το ευρωπαϊκό όνειρο, ΛΙΒΑΝΗΣ, Αθήνα 2005.
15. Χασιώτης Βασίλης, Εισαγωγή στα θεμέλια του στρατηγικού Μάνατζμεντ, ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ, Αθήνα 1998.
16. Weber Max, Η πολιτική ως επάγγελμα, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ, Αθήνα χ.χ.

Παραπομπές

[1] «Η Ηγεσία είναι μια στοχοπροσανατολισμένη δραστηριότητα για τη διασφάλιση της συλλογικής δράσης των ανθρώπων στη διαδικασία της παραγωγής… Προκύπτει από τον (κοινωνικό) καταμερισμό της εργασίας… Έχει πάντα ένα συγκεκριμένο ιστορικό και πολιτικό χαρακτήρα. Στην ταξική κοινωνία παίρνει ταξικό χαρακτήρα και δρα υπέρ των συμφερόντων της κυρίαρχης τάξης», : Oekonomisches Lexikon, VERLAG WIRTSCHAFT, Berlin 1978, Band II, Seite 389.[2] « Ηγεσία, συνώνυμο της εξουσίας που σημαίνει κυριαρχική δύναμη ενός ατόμου ή ενός συλλογικού οργάνου πάνω στην ελευθερία των άλλων», Διαμαντόπουλος Δημήτριος, Σύγχρονο Λεξικό, ΠΑΤΑΚΗΣ, Αθήνα 2002, σελ. 332. Βλέπε επίσης Παιδαγωγική-Ψυχολογική Εγκυκλοπαίδεια-Λεξικό, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, Αθήνα 1990, τόμος 4ος, σελ. 2246-2248.[3] Βλέπε σχετικά Μακιαβέλι Νικολό, Ο Ηγεμόνας, ΚΑΚΤΟΣ, Αθήνα 1984.[4] « Η χαρισματική Ηγεσία εμφανίστηκε σε όλους τους τόπους και σε όλες τις ιστορικές εποχές. Στο παρελθόν τη βρίσκουμε στις δυό σπουδαιότερες μορφές του προφήτη και του μάγου αφ’ ενός και του εκλεκτού πολέμαρχου, του αρχηγού της συμμορίας και του condotierre αφ’ ετέρου. Η πολιτική ηγεσία υπό την μορφή πρώτα του ελεύθερου ‘δημαγωγού’…ταιριάζει στο δυτικό και μάλιστα στο μεσογειακό πολιτισμό», Weber Max, Η πολιτική ως επάγγελμα, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ, Αθήνα χ.χ., σελ. 99.[5] Για την έννοια, τη φύση, τους τύπους, το προφίλ, τις ικανότητες και τις σκοτεινές πλευρές της Ηγεσίας, στο χώρο των σύγχρονων μεγάλων επιχειρήσεων, βλέπε: Μπουραντάς Δημήτρης, Μάνατζμεντ, ΜΠΕΝΟΣ, Αθήνα 2001, σελ. 309-390.[6] Βλέπε σχετικά, Χασιώτης Βασίλης, Εισαγωγή στα θεμέλια του στρατηγικού Μάνατζμεντ, ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ, Αθήνα 1998, σελ. 60.[7] Βλέπε σχετικά: Λάμπος Κώστας, Κοινωνικοποίηση και κοινωνική διάσπαση της εργασίας, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, τεύχος 26/1986. Βλέπε επίσης, Λάμπος Κώστας, Πνευματική και χειρωνακτική εργασία στην προοπτική της Αυτοδιαχείρισης, ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ, τεύχος 3/1988.[8] Βλέπε, Λάμπος Κώστας, Οικονομικές αλλαγές, εργασιακές σχέσεις και ‘ανθρώπινη’ συμπεριφορά, στο: Από την κρίση στην υπέρβαση του ελληνικού περιφερειακού καπιταλισμού, ΑΙΧΜΗ, Αθήνα 1988, σελ. 201-213.[9] «Κάθε πρόοδος του πολιτισμού, ή με άλλα λόγια, κάθε διεύρυνση των παραγωγικών δυνάμεων, αν το θέλετε των παραγωγικών δυνάμεων της εργασίας, όπως αυτή προκύπτει από την επιστήμη, τις ανακαλύψεις , τον καταμερισμό και το συνδυασμό της εργασίας, τα βελτιωμένα μέσα επικοινωνίας, τη δημιουργία της παγκόσμιας αγοράς, το μηχανολογικό εξοπλισμό κ.λπ., δεν φέρνει πλούτη στους εργαζόμενους αλλά στο κεφάλαιο, αυξάνει και πάλι τη δύναμη που κυριαρχεί πάνω στην εργασία, αυξάνει μόνο την παραγωγική δύναμη του κεφαλαίου… Ο μετασχηματισμός της εργασίας σε κεφάλαιο είναι βασικά το αποτέλεσμα της ανταλλαγής μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας , για όσο διάστημα αυτή η ανταλλαγή θα εκχωρεί στον καπιταλιστή το δικαίωμα ιδιοκτησίας πάνω στο προϊόν της εργασίας (και το κουμάντο πάνω στην ίδια την εργασία)», Marx Karl, Grundrisse der Krtitik der politischen Oekonomie, DIETZ VERLAG, Berlin 1974, Seite 215.10. Βλέπε, Λάμπος Κώστας, Παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου ή Οικουμενισμός της Εργασίας; ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, τεύχος 12/2001-1/2002.[11] Forrester Viviane, Η Οικονομική Φρίκη, ΛΙΒΑΝΗΣ, Αθήνα 1997.[12] “Το αμερικανικό όνειρο είναι σε μεγάλο βαθμό παγιδευμένο στο ένστικτο του θανάτου…Έχουμε γίνει ο πολιτισμός του θανάτου», Rifkin Jeremy, Το ευρωπαϊκό όνειρο. Πως το όραμα της Ευρώπης για το μέλλον επισκιάζει αθόρυβα το αμερικανικό όραμα, ΛΙΒΑΝΗΣ, Αθήνα 2005, σελ. 602-603.[13] Βλέπε σχετικά, Λάμπος Κώστας, Αμερικανισμός και παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της παρακμής, (υπό έκδοση).[14] Το γεγονός πως αυτή την περίοδο ταυτίζονται τα συμφέροντα των παγκόσμιων επιχειρήσεων με αυτά του αμερικανισμού, δεν σημαίνει πως αυτή η συμμαχία θα ισχύει πάντα. Μια κοινωνική κρίση στις Ενωμένες Πολιτείες της Αμερικής λ.χ., που θα αναπροσανατόλιζε τον αμερικανικό Λαό από τον αμερικανισμό στην κατεύθυνση ενός ειρηνικού οικουμενικού ουμανιστικού οράματος, δεν θα εμπόδιζε τις παγκόσμιες επιχειρήσεις να επιχειρήσουν να συμμαχήσουν με κάποιον άλλο -ισμό , ίσως με ένα ασιατισμό ή ακόμα και, το πιθανότερο, με κάποιον κινεζισμό.[15] «Η άποψη του παλιού υλισμού είναι η κοινωνία των πολιτών. Η άποψη του καινούργιου υλισμού είναι η ανθρώπινη κοινωνία, ή η κοινωνικοποιημένη ανθρωπότητα», Marx Karl, Θέσεις για τον Φόϋερμπαχ, ΘΕΜΕΛΙΟ, Αθήνα 1967, σελ. 90.

ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΣΕ ΚΡΙΣΙΜΟ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ: Ι.Τα αίτια της κρίσης του ΠΑΣΟΚ, ΙΙ. ΠΑΣΟΚ και Αριστερά του Ουμανισμού, ΙΙΙ. Για ένα Νέο Ουμανισμό

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΔΙΑΛΟΓΟΥ

ΓΙΑ ΕΝΑ ΝΕΟ ΟΥΜΑΝΙΣΜΟ


e-mail: prodial21@gmail.com



*


ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΘΕΣΕΩΝ


*



ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΜΑΣΤΕ ΣΤΗ ΣΚΛΑΒΙΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ

Η «Πρωτοβουλία Διαλόγου για ένα Νέο Ουμανισμό», αποτελεί βήμα προβληματισμού και ανοιχτού διαλόγου κύκλου σκεπτόμενων πολιτών, που:

• 
  · α. θεωρούν πως η σιωπή είναι συνενοχή στα εγκλήματα του καπιταλισμού κατά της ανθρωπότητας και του πολιτισμού,
  · β. αγωνιούν για την πορεία της χώρας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του κόσμου συνολικά, όπως αυτή διαμορφώνεται στα πλαίσια της βίαιης νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης και του αμερικανισμού,
  · γ. προτείνουν, σε όσους ανησυχούν να κάνουν το ίδιο, να συγκροτήσουν άτυπους, ανοιχτούς Πυρήνες Διαλόγου για ένα Νέο Ουμανισμό, να δημιουργήσουν ‘Φωτεινά Μονοπάτια’ που θα σκορπίσουν της άγνοιας τα σκοτάδια, προϋπόθεση ικανή και αναγκαία για τη διαμόρφωση ενός ‘Κινήματος σύγχρονης Σκέψης και Νέου Διαφωτισμού’, που θα οδηγήσει στη Λεωφόρο του Ουμανισμού, ξεκινώντας την ανάλυση από τα προβλήματα της καθημερινότητας, σε συνδυασμό με το Χτες, το Σήμερα και το Αύριο της Ανθρωπότητας και
  · δ. καλούν κάθε συμπολίτη που συμμερίζεται αυτή την αγωνία, να καταθέσει την άποψή του σ’ αυτή τη συζήτηση και να προωθήσει με κάθε πρόσφορο τρόπο αυτή τη ‘Διακήρυξη θέσεων για ένα Νέο Ανθρωπισμό’.

Η «Πρωτοβουλία Διαλόγου για ένα Νέο Ουμανισμό», αρχίίζει[1] αυτό το Διάλογο με τη σημερινή Παρέμβασή της και θα συνεχίσει να παρεμβαίνει κάθε φορά που θα κρίνει χρήσιμη την παρέμβασή της για την προώθηση του γόνιμου Διαλόγου για τον Ουμανισμό.


Αθήνα, Σεπτέμβρης 2007


Για την ‘Πρωτοβουλία’
Κώστας Λάμπος
Δημήτρης Πράτσος

__________________________________________


(1η Παρέμβαση, Σεπτέμβρης 2007)*

__________________________________________



Θέσεις

για τα βαθύτερα

αίτια της κρίσης και για

την επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ


Κώστας Λάμπος


1. Η παγκοσμιοποίηση του καπιταλισμού με όχημα τον αμερικανισμό, παγκοσμιοποιεί ουσιαστικά την κρίση του καπιταλισμού και της πολιτικής έκφρασής του, δηλαδή της λεγόμενης ‘Αστικής Δημοκρατίας’ και οδηγεί την ανθρωπότητα στο κρίσιμο δίλημμα «πρόοδος ή οπισθοδρόμηση», «Ανθρωπισμός ή Βαρβαρότητα»;

2. Ο Πλανήτης Γη, το κοινό μας σπίτι, καθίσταται μέρα με τη μέρα θύμα του μανιακού καπιταλισμού και του κέρδους, με αποτέλεσμα η προϊούσα καταστροφή του να περιορίζει δραματικά τους όρους της ζωής, την ίδια τη ζωή και απειλεί άμεσα την ανθρωπότητα.

3. Η ανθρωπότητα στο σύνολό της, με εξαίρεση μια μικρή μειοψηφία, δεν έχει άλλη επιλογή από την ανατροπή του καπιταλισμού και τη σταδιακή ανοικοδόμηση της Άμεσης Οικουμενικής Δημοκρατίας που θα στηρίζεται στις αρχές και στις αξίες της ανθρωποκεντρικής-αειφόρου ανάπτυξης, της κοινωνικοποιημένης παραγωγής για τον άνθρωπο και όχι για τα κέρδη, που θα στηρίζεται δηλαδή στην κοσμοαντίληψη ενός σύγχρονου αταξικού Ουμανισμού.

4. Αυτό όμως προϋποθέτει ένα νέο Κίνημα σύγχρονου Διαφωτισμού, που θα ρίχνει τους προβολείς της σκέψης και της καθημερινής πολιτικής δράσης όλων των πολιτών του πλανήτη, των επιμέρους τοπικών κινημάτων, καθώς και του παγκόσμιου προοδευτικού κινήματος πέρα από τη χρεοκοπημένη νεοφιλελεύθερη Αστική Δημοκρατία, (‘μεταρρυθμιστικής’ ή ‘εκσυγχρονιστικής’ εκδοχής) και τη Σοσιαλδημοκρατία, γιατί είναι ταυτισμένες με το χρεοκοπημένο καπιταλισμό, αλλά πέρα και από την ψευδοσοσιαλιστική εκδοχή του τριτο-τεταρτο-διεθνισμού, που απότυχε, ενσωματώθηκε και αδυνατεί, ως κρατικομονοπωλιακός καπιταλισμός να ανατρέψει τον καπιταλισμό.

5. Η ανθρωπότητα, που με αγώνες και θυσίες διαμόρφωσε τη σύγχρονη υλική, πνευματική, επιστημονική και τεχνολογική πραγματικότητα μπορεί στα πλαίσια μιάς νέας επαναστατικής ανθρωπιστικής κοσμοαντίληψης να κάνει το βήμα για μια Νέα Ελευθερία.

6. Αυτό προϋποθέτει σύγχρονη θεώρηση, σύγχρονη θεωρία και σύγχρονη πολιτική στρατηγική για να συνειδητοποιήσουν οι πολίτες και τα κοινωνικά κινήματα πως η κρίση του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού είναι συνολική, δηλαδή είναι στρατηγική, δομική και θεσμική, συνεπώς είναι μια καθολική εκφυλιστική κρίση του συστήματος και της πολιτικής έκφρασής του, της ‘μεγαλοπρεπούς απάτης’, δηλαδή της ‘Αστικής-αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας’ σε όλες τις δυνατές εκδοχές της. Προϋποθέτει τελικά να απεμπλακούν, πολίτες και κινήματα, από τις σκοταδιστικές-συντηρητικές αντιλήψεις και πολιτικές του καπιταλισμού, της παγκοσμιοποίησης και της Pax Americana, για να ανοίξει και πάλι ο δρόμος για την πρόοδο, συνθήκη αναγκαία για την οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου.

7. Στην περίπτωση της Ελλάδας του μεταπρατικού καπιταλισμού, αυτή η κρίση σε επίπεδο πολιτικού συστήματος διατηρεί όλα τα χαρακτηριστικά μιας διαρκούς εμφυλιοπολεμικής σύγκρουσης μεταξύ των εκάστοτε κομμάτων εξουσίας, που οργανώνεται και τροφοδοτείται από τις δυνάμεις που συγκρούονται στο εσωτερικό του σκληρού πυρήνα του ελληνικού πλιατσικοκαπιταλισμού και των εκάστοτε προστατών τους.

8. Πρωταγωνιστές σ’ αυτό τον εμφύλιο πόλεμο είναι κάποιες ‘οικογένειες’ και επαγγελματίες πολιτικοί που διαπλέκονται, ως υπεργολάβοι, με την ολιγαρχία, την ‘προστασία’, τη μιντιοκρατία και το μαύρο πολιτικό χρήμα, προκειμένου να εξαπατήσουν το Λαό και να τον στοιχίσουν πίσω από τις επιλογές των αφεντικών τους, με αντάλλαγμα την άσκηση, ως παρένθετοι, της πολιτικής εξουσίας, για λογαριασμό των αφεντικών τους, που καταλήγει στον πλουτισμό τους, στη φτώχια του Λαού, στη λεηλασία του πλούτου της χώρας και στην αποδυνάμωση της θέσης της στην ευρύτερη περιοχή.

9. Ειδική έκφραση αυτής της συστημικής κρίσης του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού και της πολιτικής έκφρασής του, είναι η τρέχουσα κρίση στο ΠΑΣΟΚ, που κυοφορείται από την περίοδο της αποσοσιαλιστικοποίησής του, χάρη του ‘εκσυγχρονιστικού κυβερνητισμού’, αλλά ξέσπασε μετά την ήττα του στις πρόσφατες εκλογές, με βασικό μοτίβο, «ποιος ‘μάγκας’ μπορεί να κερδίσει τις επόμενες εκλογές» και να γίνει Καραμανλής στη θέση του Καραμανλή, να είναι δηλαδή καλύτερος διαχειριστής του πλιατσικοκαπιταλισμού, πράγμα που μπορεί να εκφράζει προσωπικές αγωνίες εξουσιομανών, όχι όμως του ελληνικού Λαού.

10. Ο ελληνικός Λαός συνολικά και όχι μόνο το οργανωμένο και το κοινωνικό ΠΑΣΟΚ, παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα την οξύτητα της κρίσης που την οριοθετούν και την τροφοδοτούν τα διαπλεκόμενα ΜΜΕ, οι εκλεκτοί τους αχυράνθρωποι και τα συμφέροντα που βρίσκονται πίσω τους και προφανώς αναλογίζεται το δικό του ρόλο, για το ξεπέρασμα της κρίσης και τη διαμόρφωση μιας πολιτικής που:

• 
  α. θα ματαιώσει τα σχέδια της αμερικανοκρατίας, των ‘συμμάχων’ της και των τοπικών εντελοδόχων της, για τη συρρίκνωση (Κύπρος, Αιγαίο, Θράκη, Μακεδονία, Ήπειρος) του ελληνισμού και της Ελλάδας,
  β. θα βγάλει τη χώρα από την πολιτική της εξάρτησης και της μιζέριας και θα θέσει την ελληνική κοινωνία σε τροχιά προόδου και ευημερίας,
  γ. θα ματαιώσει τα σχέδια της ολιγαρχίας για την υποταγή, την αλλοτρίωση και την εξαθλίωση των Ελλήνων και των αλλοδαπών εργαζόμενων και
  δ. θα δώσει στη Νεολαία ένα όραμα αισιοδοξίας και αγωνιστικής προοπτικής μέσα στο οποίο θα αποκτήσει τη δική της κοινωνική συνείδηση και πολιτική αυτενέργεια, απαραίτητη προϋπόθεση για να διαχειριστεί την αυριανή πορεία της χώρας με βάση τα συμφέροντα του Ελληνισμού και της Ελλάδας.

11. Εμείς που συνυπογράφουμε, διακινούμε στο διαδίκτυο και δημοσιοποιούμε με κάθε τρόπο αυτή τη ‘Διακήρυξη για ένα νέο Ουμανισμό», ζητάμε από κάθε σκεπτόμενο Έλληνα Δημοκράτη, Αριστερό και Σοσιαλιστή, να λύσει τη σιωπή του, να παρέμβει άμεσα και να πιέσει με κάθε τρόπο και προς κάθε κατεύθυνση, ώστε:

• 
  α. το ΠΑΣΟΚ να αποκαταστήσει το σοσιαλιστικό του χαρακτήρα και να επαναφέρει την πορεία του στους στόχους, στις αρχές και στις αξίες της ‘Διακήρυξης της 3ης του Σεπτέμβρη 1974’ ,
  β. να τις εμπλουτίσει με τις νέες τοπικές, ευρωπαϊκές και παγκόσμιες εμπειρίες, κατακτήσεις και δυνατότητες, για την υπέρβαση του καπιταλισμού και
  γ. να τις προσαρμόσει στις σύγχρονες ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και να τις μετασχηματίσει σε καθημερινούς αγώνες, με κύριο στρατηγικό στόχο τη βελτίωση της θέσης του Λαού και της χώρας, στην προοπτική μιας προοδευτικής Ευρωπαϊκής Ένωσης και μιάς ‘κοινωνικοποιημένης ανθρωπότητας’ στα πλαίσια ενός Οικουμενικού Ουμανιστικού Πολιτισμού.
  

12. Αναμφίβολα πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα, το οποίο θα γίνεται όλο και δυσκολότερο, όσο παραμένουμε θεατές των εξελίξεων που τις καθοδηγούν σκοταδιστικές και αντιδραστικές δυνάμεις εναντίον μας. Γι’ αυτό ας ξεκινήσουμε τώρα, παρεμβαίνοντας στην κρίση του ΠΑΣΟΚ, υπέρ του σοσιαλιστικού του χαρακτήρα και της ουμανιστικής προοπτικής της χώρας, για να ματαιώσουμε τα σχέδια όσων πασχίζουν να ‘εκσυγχρονίσουν’ το ΠΑΣΟΚ με ολίγη από Σοσιαλδημοκρατία, ή να το αποδυναμώσουν για να το λεηλατήσουν, δηλαδή να το εντάξουν οριστικά στο σύστημα.

13. Το ΠΑΣΟΚ, ως μεγάλο Σοσιαλιστικό Κίνημα, δεν γεννήθηκε για να διαχειρίζεται την καπιταλιστική παρακμή, για να ‘εκσυγχρονίσει’ τον καπιταλισμό, ούτε ως ευκαιρία για να ικανοποιούν κάποιοι ματαιόδοξοι πολιτικάντηδες τη φιλοδοξία τους να κυβερνήσουν τάχα τη χώρα χαϊδεύοντας την ολιγαρχία. Το ΠΑΣΟΚ γεννήθηκε για να υπερασπίζεται ασυμβίβαστα τα συμφέροντα των δυνάμεων της Εργασίας, μέχρι να κατορθώσει ν απαλλάξει την Ελλάδα από τον απάνθρωπο και καταστροφικό καπιταλισμό και να συμβάλλει στον αγώνα των Λαών της Ευρώπης και του υπόλοιπου κόσμου να συμβεί το ίδιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην υπόλοιπη ανθρωπότητα.

14. Το ΠΑΣΟΚ, ανήκει στη μεγάλη προοδευτική δημοκρατική παράταξη, ανήκει στη σύγχρονη Αριστερά του 21ου αιώνα και είναι καιρός μετά από τη νεοφιλελεύθερη εκσυγχρονιστική του περιπέτεια και τα σοσιαλδημοκρατικά του φλερτ, να επιστρέψει σ’ αυτήν, γιατί η ελληνική κοινωνία χρειάζεται, αυτές τις κρίσιμες στιγμές, όσο ποτέ άλλοτε, ένα μεγάλο σύγχρονο, προοδευτικό, αριστερό κόμμα που θα συσπειρώνει όλες τις προοδευτικές δυνάμεις, θα συγκρούεται με το μανιακό καπιταλισμό και την αμερικανοκρατία, και θα ανοίγει με τους καθημερινούς αγώνες του το δρόμο για την υπέρβαση του καπιταλισμού και την οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου.

15. Για όλους τους παραπάνω λόγους και επειδή η νεοφιλελεύθερη πολιτική που ασκείται στη χώρα, αφορά άμεσα και προσωπικά όλους μας, γι’ αυτό συμμετέχουμε και παρεμβαίνουμε υπέρ:

• 
  α. της διατήρησης και της ενίσχυσης του σοσιαλιστικού χαρακτήρα του ΠΑΣΟΚ, για να μπορεί να είναι χρήσιμο στην ελληνική κοινωνία ως μόνιμη και ασυμβίβαστη κοινωνική αντιπολίτευση στο καπιταλιστικό σύστημα, είτε κερδίζει είτε χάνει τις εκλογές, οι οποίες στα πλαίσια της εικονικής αστικής πραγματικότητας δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός,
  β. της καταστροφής του γραφειοκρατικού οργανωτισμού, της καταδίκης κάθε απόπειρας χειραγώγησης, της διάλυσης των προσωπικών μηχανισμών και της στροφής σε νέες μορφές οργάνωσης, λειτουργίας και δράσης που θα ενσωματώνουν οργανικά και θα εκφράζουν αυθεντικά την προοδευτική και αγωνιζόμενη κοινωνία , και
  γ. της διασφάλισης της ενότητας του ΠΑΣΟΚ, η οποία δεν θα στηρίζεται, σε ‘συμφωνίες αξιωματούχων’, ούτε στη διαπλοκή της οικονομικής ολιγαρχίας και των αχυρανθρώπων της πολιτικής γραφειοκρατίας, αλλά στην συνεργασία και στην ενότητα δράσης των δυνάμεων της Νεολαίας, της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, δηλαδή στις αρχές και στις αξίες της Αγωνιστικής Αλληλεγγύης και της Συντροφικότητας, της Άμεσης Δημοκρατίας και της Ελευθερίας, της Ειρήνης και της Προόδου, στις αρχές και στις αξίες ενός σύγχρονου ανθρωπισμού, που περιμένει από όραμα να γίνει πρόγραμμα και από πρόγραμμα να γίνει σταδιακά η νέα ανθρωπιστική πραγματικότητα, η Νέα Ελευθερία του Ανθρώπου.

16.Είναι γεγονός, πως η μακρόχρονη άσκηση κυβερνητικών ευθυνών από το ΠΑΣΟΚ, βελτίωσε σημαντικά τη θέση των εργαζόμενων και της χώρας. Δεν κατάφερε ωστόσο να δώσει ουσιαστικό περιεχόμενο στη Λαϊκή Κυριαρχία και να αλλάξει βασικές δομές και θεσμούς στην κατεύθυνση των διακηρυγμένων αρχών του για τις οποίες το εμπιστεύτηκε ο ελληνικός Λαός, πράγμα που μείωνε σταδιακά την ιδεολογική-πολιτική ηγεμονία του, γεγονός που επέτρεψε στην ελληνική ολιγαρχία και στην πολιτική έκφρασή της να επιχειρούν να πάρουν πίσω τις όποιες κατακτήσεις των λαϊκών αγώνων.

17. Το χειρότερο είναι το γεγονός ότι, κύρια από το 1996 και μετά, το ΠΑΣΟΚ απομακρύνθηκε συνειδητά από τις ρίζες και την ιδεολογική-πολιτική του ταυτότητα και ως κυβερνητικό κόμμα στελεχών και μηχανισμών πιά, λειτούργησε απροκάλυπτα ως νεοφιλελεύθερο αστικό κόμμα, τα περισσότερα
στελέχη του οποίου σαγηνεύτηκαν από την εξουσία και ‘τη γλυκιά γοητεία της μπουρζουαζίας’ και ενσωματώθηκαν στο σύστημα, πράγμα που οδήγησε τη χώρα σε δεξιά πορεία και το Λαό στην απογοήτευση και τελικά στην από το σκληρό πυρήνα του συστήματος προσχεδιασμένη ήττα. Αυτό είναι το ‘ένα κρατούμενο’.

18. Το ‘δεύτερο κρατούμενο’, ταυτόχρονα και προαπαιτούμενο είναι η αποστασιοποίηση της προοδευτικής-δημοκρατικής παράταξης από όλους εκείνους που επιδιώκουν την αποσοσιαλιστικοποίηση του ΠΑΣΟΚ και προωθούν την ενσωμάτωσή του στο καπιταλιστικό πολιτικό σύστημα, ως σοσιαλδημοκρατικό συμπλήρωμα.

19. Και το ‘τρίτο κρατούμενο’, ταυτόχρονα και αναγκαίο είναι μια συνολική μετωπική ρήξη με το σύστημα και με το χθες, προϋπόθεση ικανή και αναγκαία για μια νέα εκ θεμελίων επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ, ώστε από αυτή την κρίση να προκύψει ένα σύγχρονο, ριζοσπαστικό, αντικαπιταλιστικό, αντιιμπεριαλιστικό, σοσιαλιστικό και αξιόπιστο ΠΑΣΟΚ. Διαφορετικά δεν έχει λόγο ύπαρξης. Οπότε ο ελληνικός Λαός, πολιτικά αυτενεργός πλέον, θα πρέπει να βρει μόνος του νέες μορφές οργάνωσης και νέες λύσεις για τα προβλήματα που τον φόρτωσε ο καπιταλισμός και οι διάφοροι καθ’ υπαγόρευση και από υστεροβουλία ‘φίλοι’ του απολογητές και ‘διαχειριστές’ του.

20. Με αυτές τις πολιτικές θέσεις αξιολογούμε και επιλέγουμε πρόσωπα και κόμματα και με την καθημερινή ενεργό συμμετοχή μας ανοίγουμε το δρόμο της προοδευτικής Ελλάδας και του Νέου Ανθρωπισμού.

21. Αυτό το ιστορικό κάλεσμα, μας αφορά όλους. Γι’ αυτό σ’ αυτές τις διαδικασίες λέμε όλοι δυναμικά: Παρών.

___________________________________


(2η Παρέμβαση. 29.10.2007)[3]

___________________________________

ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΚΑΙ

Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ

ΤΟΥ ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΥ

Κώστας Λάμπος

1. Στη «Διακήρυξή θέσεων για ένα Νέο Ανθρωπισμό: 1η Παρέμβαση, για τα βαθύτερα αίτια της κρίσης και για την επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ»[4], που δημοσιοποιήσαμε στα τέλη του περασμένου μήνα, υπογραμμίζαμε ότι: «Το ΠΑΣΟΚ δεν γεννήθηκε για να διαχειρίζεται την καπιταλιστική παρακμή, για να εκσυγχρονίσει τον καπιταλισμό, ούτε φυσικά ως ευκαιρία για να ικανοποιούν κάποιοι ματαιόδοξοι πολιτικάντηδες τη φιλοδοξία τους να ‘κυβερνήσουν’ τη χώρα χαϊδεύοντας την ολιγαρχία. Το ΠΑΣΟΚ γεννήθηκε για να υπερασπίζεται ασυμβίβαστα τα συμφέροντα των Δυνάμεων της Εργασίας, μέχρι να κατορθώσει να απαλλάξει την Ελλάδα από τον απάνθρωπο και καταστροφικό καπιταλισμό και να συμβάλλει στον αγώνα των Λαών της Ευρώπης και του υπόλοιπου κόσμου να συμβεί το ίδιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην υπόλοιπη Ανθρωπότητα… Προϋπόθεση αναγκαία για την οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου στα πλαίσια ενός Οικουμενικού Ουμανιστικού Πολιτισμού».

2. Στην ίδια Διακήρυξή μας διατυπώναμε τη θέση μας πως «η τρέχουσα κρίση στο ΠΑΣΟΚ αποτελεί ειδική έκφραση της συστημικής κρίσης του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού στην προσπάθειά του να επιβιώσει μέσα από μια νέα καπιταλιστική ανασυγκρότηση υπό την ηγεμονία του αμερικανισμού». ΟΙ εξελίξεις επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις μας και αποκαλύπτουν πως στον ολοκληρωτικό και σκοταδιστικό κόσμο της Pax Americana δεν υπάρχει πιά χώρος ούτε για αστικές Δημοκρατίες και Σοσιαλδημοκρατίες και πολύ περισσότερο για σοσιαλιστικές ιδέες και κινήματα.

3. Είναι πιά φανερό πως το ΠΑΣΟΚ ενοχλεί το σύστημα, γιατί επιμένει ακόμα, παρά την προσπάθεια κάμποσων να το ‘εκσυγχρονίσουν’, να δηλώνει σοσιαλιστικό, διατηρώντας έτσι, έστω και προσχηματικά, τη σχέση του με τα οράματα για μια σοσιαλιστική προοπτική, και το χειρότερο γιατί ακόμα συγκινεί, παρά την αντιλαϊκή πολιτική της τελευταίας οκταετίας διακυβέρνησής του, ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού Λαού. Στόχος αυτής της προκατασκευασμένης και κατευθυνόμενης κρίσης του ΠΑΣΟΚ είναι να συντρίψουν αυτή τη σχέση του με την κοινωνία, γιατί αυτή εμποδίζει τα σχέδια της ολιγαρχίας και της ηγεμονίας να επαναδιατάξουν το πολιτικό-κομματικό σύστημα στη λογική της τακτοποίησης των συμφερόντων τους στην ευρύτερη περιοχή και φυσικά σε βάρος των εργαζόμενων, της Ελλάδας και του Ελληνισμού, πράγμα που μπορεί να συμβεί με την άλωση, τη διάσπαση ή και τη διάλυση του ΠΑΣΟΚ.

4. Ο ελληνικός Λαός, στα περιορισμένα περιθώρια έκφρασης που του αφήνει το καπιταλιστικό σύστημα, αλλά και το αστικό πολιτικό και κομματικό κατεστημένο, αντιλαμβάνεται την ιδιαίτερα κρίσιμη απειλή της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης και του αμερικανισμού και γι’ αυτό βρίσκεται στην κορυφή των Λαών που αντιστέκονται σ’ αυτή την απειλή. Αντιλαμβάνεται επίσης, παρά τη σιωπή της λεγόμενης διανόησης, τις κραυγές του σκοταδιστικού ιερατείου και τις καταιγίδες παραπλάνησής του από τη μιντιοκρατία των ‘εθνικών εργολάβων’, την απειλή που αποτελεί η ‘Δεξιά τύπου Μπους’ και η ‘Δεξιά του Κυρίου’, για τους εργαζόμενους , για την Ελλάδα και για τον Ελληνισμό και γι’ αυτό στην αποφασιστική πλειοψηφία του ψηφίζει σταθερά αριστερά, δηλαδή αντιδεξιά, που σημαίνει και αντικαπιταλιστικά.

5. Το γεγονός βέβαια πως η χώρα κατά κανόνα κυβερνιέται δεξιά από τη Δεξιά ή δεξιά από κάποια κομμάτια της ‘Αριστεράς’, μπορεί να εξηγηθεί ως συνέπεια της ποιότητας της Αριστεράς στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια Αριστερά που ‘εμπνέεται’ ακόμα από τα χρεοκοπημένα και κατακερματισμένα σοσιαλδημοκρατικά και τριτοτεαρτοδιεθνιστικά οράματα του Χθες για το Αύριο της Ανθρωπότητας και κατά συνέπεια από τη χρεοκοπημένη, κατακερματισμένη και εμφιλιοπολεμικά σπαρασσόμενη νομενκλατούρα που ηγείται σ’ όλα αυτά τα κομμάτια, με δογματική αριστερή φρασεολογία, αλλά με δεξιά αισθητική και νοοτροπία. Μια ‘αριστερή’ ηγεσία[5] που ξεδιψάει τη δίψα της για ‘σοσιαλισμό μέσα στον καπιταλισμό’, είτε ως ‘παραδουλεύτρα’, είτε ως ‘διαχειρίστρια’ και ‘εκσυγχρονίστρια’ του καπιταλισμού,‘ με αντάλλαγμα μια κάποια κυβερνητική ή διακοσμητική κοινοβουλευτική παρουσία, διανθισμένη με μπόλικες ‘αριστερές’ κορώνες.

6. Ο ελληνικός Λαός, η Ελλάδα και ο Ελληνισμός όμως χρειάζονται μια σύγχρονη Αριστερά, γι’ αυτό όλο και περισσότεροι Έλληνες αντιλαμβάνονται πως σε αυτό το κρίσιμο σημείο πρέπει να παρέμβουν, για να μετεξελιχθεί η υφιστάμενη Αριστερά, από Αριστερά για τον εαυτό της και από αριστερό Άλλοθι για τον καπιταλισμό σε Αριστερά για το Λαό, σε αντικαπιταλιστική Αριστερά, γιατί δεν υπάρχουν πιά άλλα περιθώρια για αυταπάτες, τόσο όσον αφορά στο ρόλο του καπιταλισμού, όσο και όσον αφορά στο ρόλο της υφιστάμενης ‘Αριστεράς’. Για να συμβεί αυτό, είναι ανάγκη να ξεκινήσουν διεργασίες στη Βάση όλων των κομμάτων της Αριστεράς στην Ελλάδα, που θα αναγκάσουν τις ηγεσίες τους να προχωρήσουν άμεσα σε συνεργασία και σύγκλιση με στόχο μια νέα κοσμοθεωρητική προσέγγιση της πραγματικότητας του 21ου Αιώνα που θα καταλήγει σε μια ενιαία προγραμματική έκφραση και δράση, διαφορετικά να απομακρυνθούν, για να αναλάβουν αυτές τις ευθύνες νέα και καθαρά μυαλά.

7. Αυτή η προοπτική για μια Νέα, Μεγάλη, Ενιαία, Σύγχρονη Αριστερά του 21ου Αιώνα, που θα οδηγήσει τον ελληνικό Λαό στον αγώνα για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής του και την υλοποίηση των οραμάτων του, δοκιμάζεται με την τρέχουσα κρίση στο ΠΑΣΟΚ και θα κριθεί από την αντίληψη που θα επικρατήσει. Η δική μας εκτίμηση είναι ότι στην τρέχουσα κρίση στο ΠΑΣΟΚ συγκρούονται δυό διαφορετικές αντιλήψεις:

• 
  · α. Η πρώτη θεωρεί ‘ιερό’ και δεδομένο το αστικό πολιτικό πλαίσιο, το πολιτικό και κομματικό σύστημα, με μια-δυό Δεξιές και πολλές αλληλοσπαρασσόμενες ‘Αριστερές. Θεωρεί επίσης δεδομένο ένα ΠΑΣΟΚ αυτιστικό, αποσοσιαλιστικοποιημένο, διαπλεκόμενο και υπάκουο με μοναδικό ζητούμενο τον ‘ηγέτη’, «ένα μάγκα που θα κερδίσει τον Καραμανλή», για να κυβερνήσει όπως ο Καραμανλής (;), για λογαριασμό των συμφερόντων της ολιγαρχίας και του αμερικανισμού, με το Λαό στο περιθώριο και στη μόνιμη ‘δίαιτα’. Αυτή είναι μια δεξιά αντίληψη που δοκιμάστηκε και απέτυχε, γι’ αυτό δεν μας κάνει.
  · β. Η δεύτερη αντίληψη φαίνεται να κατανοεί πως αν δεν μπουν σε κίνηση διαδικασίες για μια «μεγάλη δυνατή Κεντροαριστερή συμμαχία όλων των προοδευτικών δυνάμεων»[6], τότε δεν θα μπορέσει να αλλάξει το πολιτικό πλαίσιο και το πολιτικό -κομματικό σύστημα που κατοχυρώνει τη δεξιά πολιτική της Δεξιάς, ή τη δεξιά πολιτική κάποιας υποτιθέμενης ‘Αριστεράς’. Επειδή όμως το ζητούμενο είναι να αλλάξει το πολιτικό πλαίσιο και το πολιτικό-κομματικό σύστημα, για να μπορεί η Αριστερά να κυβερνάει αριστερά και για το Λαό και όχι για την ολιγαρχία, θα πρέπει να γίνει κατανοητό, πως αυτή η μεγάλη δυνατή Κεντροαριστερή Συμμαχία, για να μπορεί να εκφράζει και να υπηρετεί τις σημερινές ανάγκες, αλλά και τα αυριανά οράματα του ελληνικού Λαού, θα πρέπει να εξελιχθεί σε Αριστερά του 21ου Αιώνα.
  

8. Ο Γιώργος Παπανδρέου, φαίνεται πως αφού «έπαθε και έμαθε, αποφάσισε» να οδηγήσει το ΠΑΣΟΚ προς αυτή την κατεύθυνση, γι’ αυτό και δεσμεύεται «για μια Αριστερά που θα αγωνίζεται σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης και ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης να διαμορφώνει συνθήκες ισοπολιτείας, δικαιοσύνης και αλληλεγγύης… Για μια Αριστερά των δικαιωμάτων και των κινημάτων… Για μια Αριστερά που θα δημιουργεί ένα νέο δρόμο για την ανάπτυξη… με σοσιαλιστική προοπτική… Μια Αριστερά του Ουμανισμού…»[7].

9. Περιοριζόμαστε σε αυτές τις ουσιαστικές προσεγγίσεις του Γιώργου Παπανδρέου, γιατί θεωρούμε πως αυτές οι θέσεις δημιουργούν τις προϋποθέσεις για να πάψει η Αριστερά στην Ελλάδα να λειτουργεί ως διαχειριστής του ελληνικού πλιατσικοκαπιταλισμού, ως αλεξικέραυνο των κρίσεων του συστήματος και ως νομιμοποιητικό Άλλοθι της αντιλαϊκής πολιτικής και των εγκλημάτων του καπιταλισμού και για να ξαναβρεί το δρόμο να λειτουργήσει ως αυτενεργός παράγοντας στο εθνικό και στο παγκόσμιο γίγνεσθαι και να αναδειχθεί στην Αριστερά του Λαού, ενάντια στον καπιταλισμό και σε πρωτεργάτη για τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου.

10. Η Πρωτοβουλία Διαλόγου για ένα Νέο Ουμανισμό, δέχεται ότι ο Γιώργος Παπανδρέου, επειδή ‘έπαθε, έμαθε και αποφάσισε’ να γυρίσει σελίδα, αφήνοντας πίσω του τα λάθη του, (μερικά από τα οποία ήταν πολύ σοβαρά, όπως το «ΝΑΙ στο σχέδιο Ανάν, λ.χ.») και τις αμφιταλαντεύσεις του, που έδωσαν την ευκαιρία σε όσους, (ακόμα και ‘συνεργάτες του’), επεδίωκαν την απαξίωση του ΠΑΣΟΚ, πως είναι ειλικρινής και αντιλαμβάνεται απόλυτα τις ιστορικές ευθύνες του, γι’ αυτό αξιολογούμε θετικά αυτές τις θέσεις του Γιώργου Παπανδρέου και

• 
  · α. τον καλούμε, στα πλαίσια της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης (02-04.11.2007), να ξεκαθαρίσει ακόμα περισσότερο το ιδεολογικό του πλαίσιο, για να μην υπάρχουν περιθώρια διαστρέβλωσης, παρερμηνείας και ασάφειας, για να μην μπορεί κανένας να αποπροσανατολίζει το Λαό από τις επιλογές που αντιστοιχούν στα δικά του συμφέροντα,
  · β. καλούμε κάθε έντιμο και σκεπτόμενο Έλληνα να μπει μπροστά σ’ αυτές τις διαδικασίες, να συμμετάσχει ενεργά στο καινούργιο ξεκίνημα, να εγγυηθεί ο καθένας μας προσωπικά την ιδεολογική, την πολιτική και την οργανωτική καθαρότητα του ΠΑΣΟΚ και να συμβάλει θετικά στις διεργασίες για την επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ και τη συγκρότηση της Μεγάλης Κεντροαριστερής Συμμαχίας και
  · γ. ανταποκρινόμαστε θετικά στο κάλεσμα του Γιώργου Παπανδρέου: «Δεν ζητώ λευκή επιταγή, αλλά λαϊκή συμμετοχή και ξεκάθαρη εντολή, για μια νέα πορεία»[8] και καταθέτουμε τις παρακάτω τρεις βασικές προτάσεις, που αναφέρονται στην ιδεολογική ταυτότητα, στην οργανωτική μορφή και στην πολιτική λειτουργία του Κινήματος σήμερα και της Μεγάλης Αριστεράς αύριο:

·
Πρώτη πρόταση: Το ΠΑΣΟΚ διατηρεί το σοσιαλιστικό του χαρακτήρα, τον εμπλουτίζει με τις νέες ελληνικές και παγκόσμιες εμπειρίες και τον αντιστοιχεί στις ανάγκες και στους στόχους της Μεγάλης Αριστεράς του 21ου Αιώνα, πράγμα που σημαίνει πως αγωνίζεται χωρίς συμβιβασμούς:

• 
  · α. για τα λαϊκά συμφέροντα, την αντιμετώπιση της τρέχουσας καθημερινότητας και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του κόσμου της Εργασίας,
  · β. για την προοδευτική υπέρβαση του απάνθρωπου και καταστροφικού καπιταλισμού,
  · γ. για την προοδευτική μετεξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε εγγυητή της Ευημερίας, της Ελευθερίας και του Ανθρωπισμού
  · δ. για την ανατροπή των ηγεμονικών σχεδίων του αμερικανισμού και
  · ε. για τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου στην προοπτική ενός Νέου Οικουμενικού Ουμανιστικού Πολιτισμού.

·
Δεύτερη πρόταση. Το Νέο ΠΑΣΟΚ:
1. Απορρίπτει κάθε κλειστό, συγκεντρωτικό γραφειοκρατικό οργανωτικό μοντέλο, που

• 
  · α. γεννά και εκτρέφει τοπικές και επαγγελματικές μαφίες παραγόντων που καταδυναστεύουν τις τοπικές κοινωνίες και τους επαγγελματικούς κλάδους,
  · β, κατασκευάζει επαγγελματίες πολιτικούς, που διαπλεκόμενοι με εξωθεσμικά οικονομικά και όχι μόνο κέντρα, ‘πολιτεύονται’ με τη λογική του λόμπι, της ‘πελατείας’, του νεποτισμού και της οικογενειοκρατίας,
  · γ. παράγει και συντηρεί μόνιμους κομματικούς, κυβερνητικούς και κρατικούς αξιωματούχους που διαμορφώνουν ένα πολλαπλά διαπλεκόμενο καθεστωτικό-κυβερνητικό μανδαρινάτο, το οποίο σε συνδυασμό με τα προηγούμενα δημιουργεί παθογενείς καταστάσεις, που εμποδίζουν την εξέλιξη της χώρας, απογοητεύουν το Λαό και απαξιώνουν την ίδια την πολιτική.
  

2. Το ΠΑΣΟΚ δοκιμάζει καινούργια οργανωτικά σχήματα που το συνδέουν τοπικά, νομαρχιακά, περιφερειακά, και εθνικά άμεσα και δικτυακά με τη θεσμικά συγκροτημένη κοινωνία, δηλαδή με τα Συνδικάτα, με τους Συνεταιρισμούς, με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, με τη Νεολαία, με την Επιστημονική Κοινότητα και με τα διάφορα σύγχρονα κινήματα πολιτών.

3. Τα όργανα του νέου ΠΑΣΟΚ για να είναι λειτουργικά πρέπει να συνδέονται κάθετα μεταξύ τους και οριζόντια με τους κοινωνικούς θεσμούς και φορείς του χώρου αναφοράς τους, για να μπορούν να εκφράζουν αυθεντικά την κοινωνία και να συντονίζουν αποτελεσματικά τους αγώνες του Λαού, σε όλα τα επίπεδα,

4. Τα μέλη των Οργάνων Βάσης του Κινήματος εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία των μελών των διαφόρων δικτύων που θέλουν να είναι μέλη ή φίλοι του Κινήματος και πάντα στη βάση της αρχής της αναλογικής εκπροσώπησης,

5. Τα μέλη των Οργάνων σε νομαρχιακό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο εκλέγονται από τα αντίστοιχα σώματα εκλεκτόρων που σχηματίζονται από όλα τα υποκείμενα οργανωτικά επίπεδα’

6. Τα μέλη όλων των οργάνων του Κινήματος, σε όλα τα επίπεδα, από την Οργάνωση Βάσης μέχρι το Εθνικό Συμβούλιο, τη Βουλή, την Κυβέρνηση, και τις Διοικήσεις των κρατικών οργανισμών και κοινωνικών φορέων και θεσμών δεν μπορούν να εκλεγούν για περισσότερες από δύο συνεχόμενες θητείες, στο ίδιο όργανο, εκτός από τον Πρόεδρο του Κινήματος που εκλέγεται άμεσα από το Λαό με ανοιχτές διαδικασίες, χωρίς αποκλεισμούς και χωρίς περιορισμούς.

7. Οι σύμβουλοι του Προέδρου, του Πρωθυπουργού, των Υπουργών , των Διοικητών Οργανισμών και επιχειρήσεων του Δημοσίου, καθώς και οι συνεργάτες των βουλευτών και Ευρωβουλευτών του Κινήματος επιλέγονται με ευθύνη του Εθνικού Συμβουλίου του Κινήματος, με συγκεκριμένα για κάθε περίπτωση κριτήρια, με διαφανείς διαδικασίες και για μία μόνο θητεία.

Τρίτη Πρόταση. Για πολύ σημαντικά ζητήματα που αφορούν σε τοπικό, νομαρχιακό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, το ΠΑΣΟΚ διενεργεί αντίστοιχα Δημοψηφίσματα, χωρίς περιορισμούς και αποκλεισμούς και οι δημοψηφισματικές αποφάσεις των πολτών είναι δεσμευτικές για τα αντίστοιχα όργανα του Κινήματος. Σε περίπτωση αδιεξόδων η απόφαση λαμβάνεται σε έκτακτη Συνδιάσκεψη υπερκείμενου επιπέδου, ή σε έκτακτο Συνέδριο του Κινήματος.

11. Η Πρωτοβουλία Διαλόγου για ένα Νέο Ουμανισμό, περιορίζεται σ’ αυτές τις τρεις προτάσεις της, γιατί θεωρεί πως αυτές ανταποκρίνονται, στην τρέχουσα συγκυρία, στις προτεραιότητες του αγώνα για την υπέρβαση της προκατασκευασμένης και κεντρικά καθοδηγούμενης κρίσης, που στοχεύει στην αποσοσιαλιστικοποίηση του ΠΑΣΟΚ και στην πλήρη υπαλληλοποίηση της πολιτικής. Διατηρούμε την ελπίδα πως ο καθένας μας και πάνω από όλους μας η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ θα αναλάβει τις ευθύνες της, ώστε το ΠΑΣΟΚ να βγει από την κρίση ενισχυμένο, ικανό και αποφασισμένο να συμβάλλει στην οικοδόμηση της Νέας Μεγάλης Σύγχρονης Αριστεράς του 21ου Αιώνα, της μόνης Αριστεράς που μπορεί:

• 
  · α. να ηγεμονεύσει άμεσα ιδεολογικά και πολιτικά στη σημερινή κοινωνία και να κυβερνά αριστερά για λογαριασμό του Λαού, της Ελλάδας και του Ελληνισμού, αλλά και
  · β. να πορεύεται ταυτόχρονα, σταδιακά και σταθερά από την ‘εξουσία για το Λαό’, στην εξουσία από το Λαό, δηλαδή στη Λαϊκή Εξουσία, μέσα στην οποία η ίδια η Αριστερά θα αυτοκαταργείται, οικοδομώντας ταυτόχρονα την κοινωνία της Άμεσης Δημοκρατίας και του Οικουμενικού Ουμανιστικού Πολιτισμού, την Αταξική Κοινωνία.

·
12. Κάθε άλλη μεσοβέζικη προσέγγιση αποκαλύπτει ανεπάρκεια, κρύβει πολιτικαντισμό, δόλο και σκόπιμη προσπάθεια παραπλάνησης του Λαού. Γι’ αυτό λοιπόν σύντροφοι τολμήστε ΤΩΡΑ τη μεγάλη υπέρβαση. Οι Λαοί με τις επιλογές τους και η ιστορία με την κρίση της τιμωρούν τους υποκριτές και τους άτολμους.

13. Αυτή είναι η δική μας οπτική γωνία. Συμμετέχουμε στις διεργασίες και αξιολογούμε τις εξελίξεις. Και φυσικά «Προωθούμε το Διάλογο. Λέμε Παρών». Συνεπώς θα επανέρθουμε.

___________________________________

(3η Παρέμβαση,

12.Νοέμβρη 2007)[9]
___________________________________


ΝΑ ΔΩΣΟΥΜΕ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ

ΣΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

ΤΟΥ 21ουΑΙΩΝΑ ,

ΣΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

ΤΟΥ ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΥ

Κώστας Λάμπος

1. Το κοινωνικό και το οργανωμένο ΠΑΣΟΚ, 763 περίπου χιλιάδες πολίτες, Έλληνες και φιλοξενούμενοι, έθεσαν χτες, με τη συγκλονιστική παρουσία τους και με την ψήφο τους, τέρμα στην τρέχουσα κρίση του ΠΑΣΟΚ και στην αποφασιστική πλειοψηφία τους έδωσαν καθαρή και ενισχυμένη εντολή στο Γιώργο Παπανδρέου να οδηγήσει το ΠΑΣΟΚ σε μια νέα πορεία, στην Νέα Εποχή.

2. Αυτό σημαίνει πως οι χθεσινές εκλογές δεν εξέλεξαν απλά τον Πρόεδρο του Κινήματος, αλλά εκτίμησαν, αξιολόγησαν, και απέρριψαν κάποιες πολιτικές του χτες και ξένες προς το σοσιαλιστικό χαρακτήρα του Κινήματος, αλλά και επέλεξαν κάποιες άλλες πολιτικές για το Αύριο του ΠΑΣΟΚ, της Ελλάδας και του Ελληνισμού. Δηλαδή.

3. Το κοινωνικό και το οργανωμένο ΠΑΣΟΚ με τη χθεσινή απόφασή του αξιολόγησε θετικά και υιοθέτησε, για μια ακόμα φορά, την επιλογή του Γιώργου Παπανδρέου, η εκλογή του Προέδρου του Κινήματος να γίνεται άμεσα από το Λαό και όχι από προσωπικούς και διαπλεκόμενους εξουσιαστικούς μηχανισμούς.

4. Το κοινωνικό και το οργανωμένο ΠΑΣΟΚ αξιολόγησε και υιοθέτησε την πολιτική θέση του Γιώργου Παπανδρέου, ότι η τρέχουσα κρίση του ΠΑΣΟΚ αποτελεί έκφραση της άμεσης και της έμμεσης απόπειρας οργανωμένων συμφερόντων να ελέγξουν το ΠΑΣΟΚ, γιατί ένα ανυπότακτο ΠΑΣΟΚ:

• 
  · α. δημιουργεί, με τις θέσεις του, με τις ιδεολογικές αναφορές του σε σοσιαλιστικά οράματα και με την κοινωνική του δυναμική, προβλήματα στη λειτουργία του ολιγαρχικού αστικού πολιτικού συστήματος και στην πολιτική της οικονομικής ολιγαρχίας που αποσκοπεί, δια του κατακερματισμού και της οικοπεδοποίησης του πολιτικού τοπίου, στην ισοπέδωση των ελευθεριών και των δικαιωμάτων των εργαζόμενων και
  · β. αντιστέκεται και δυσκολεύει την εφαρμογή της ιμπεριαλιστικής πολιτικής του μανιακού αμερικανισμού που οργανώνει, σε συνεργασία με τους ‘ευρωπαίους’ συμμάχους του, νέες πολεμικές περιπέτειες στην ευρύτερη περιοχή και σκηνοθετεί νέες τραγωδίες για την Ελλάδα και τον Ελληνισμό.

5. Το κοινωνικό και το οργανωμένο ΠΑΣΟΚ καταδίκασε με την απόφασή του, οριστικά και αμετάκλητα, κάθε προσπάθεια αποσοσιαλιστικοποίησης του ΠΑΣΟΚ, καθώς επίσης και κάθε πολιτική αποπροσανατολισμού, βαβελοποίησης , συρρίκνωσης, διάσπασης και διάλυσης του ΠΑΣΟΚ, γιατί εκτιμάει πως το ΠΑΣΟΚ μπορεί να ξαναγίνει ο καθοδηγητής της Μεγάλης Δημοκρατικής Παράταξης, να ξανακερδίσει την κυβερνητική εξουσία για τη βελτίωση της θέσης των εργαζόμενων, για την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων , αλλά και για να ανοίξει ο δρόμος για την προοδευτική μετεξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας.

6. Το κοινωνικό και το οργανωμένο ΠΑΣΟΚ με τη χθεσινή απόφασή του επέλεξε την πολιτική θέση του Γιώργου Παπανδρέου για τον πρωταγωνιστικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίσει το ΠΑΣΟΚ στην υπέρβαση της πολυδιάσπασης της Αριστεράς στην Ελλάδα, που τη συντηρεί η ολιγαρχία και ο αμερικανισμός και στη διαμόρφωση των προϋποθέσεων της σύγκλησης, της ενότητας και της συγκρότησης της Νέας Μεγάλης Κεντροαριστεράς που θα επιβάλλει με τη λαϊκή πλειοψηφία ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης με προοπτική το Σοσιαλισμό των δυνάμεων της εργασίας, της επιστήμης και του πολιτισμού.

7. Το κοινωνικό και το οργανωμένο ΠΑΣΟΚ επέλεξε την πολιτική θέση του Γιώργου Παπανδρέου για μια Αριστερά στην υπηρεσία του Λαού και του Σήμερα, η οποία θα διευρύνει και θα εξαντλεί υπέρ του Λαού τα όρια της Αστικής Δημοκρατίας, αλλά και για μια Αριστερά της Δημοκρατίας και του σύγχρονου Σοσιαλισμού, για μια «Αριστερά του Ουμανισμού»[10] , η οποία θα αφοπλίζει πολιτικά τις δυνάμεις της συντήρησης και της αντίδρασης και θα ενισχύει τη γέννηση του καινούργιου με τη Λαϊκή Συμμετοχή και την Άμεση Δημοκρατία στην προοπτική της διαμόρφωσης ενός καλύτερου κόσμου.

8. Το κοινωνικό και το οργανωμένο ΠΑΣΟΚ με τη χθεσινή απόφασή του απέρριψε το πλαίσιο των πολιτικών θέσεων, τις πρακτικές και τις επιδιώξεις του Βαγγέλη Βενιζέλου και του υπέδειξε να μείνει στο ΠΑΣΟΚ, με Πρόεδρο το Γιώργο Παπανδρέου, να αγωνιστεί για την επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ, για τη νέα ενότητα και για τη νίκη του ΠΑΣΟΚ στις επόμενες εκλογές. Και να αποδείξει, πως πράγματι πιστεύει, ότι «το δικό μας ΠΑΣΟΚ είναι το ΠΑΣΟΚ το πατριωτικό, το λαϊκό, το ριζοσπαστικό, το ΠΑΣΟΚ που πιστεύει στον αστερισμό της σοσιαλιστικής αριστεράς και πως πράγματι έχει σημασία στην αυγή του 21ου αιώνα να μιλάμε ξανά για Ουμανισμό»[11], πράγμα που σημαίνει πως πρέπει να επιδείξει «περισσότερο μέτρο στην προπέτεια και λιγότερη μετριότητα»[12] στο ‘πολιτεύεσθαι’ στα πλαίσια ενός σοσιαλιστικού κινήματος. Οπότε και φυσικά δικαιούται να έχει την όποια θεμιτή φιλοδοξία, την οποία μπορεί και να ικανοποιήσει με όλα τα θεμιτά μέσα, για το καλό του Κινήματος και του ελληνικού Λαού.

9. Το κοινωνικό και το οργανωμένο ΠΑΣΟΚ και ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού Λαού, εκτιμούν τις ηγετικές ικανότητες και τις καλές προθέσεις του Γιώργου Παπανδρέου, γι’ αυτό και του έδωσαν καθαρή και ενισχυμένη εντολή να κάνει όσα δεν έκανε μέχρι τώρα, αλλά και όσα ακόμα πρέπει, για να κάνει το ΠΑΣΟΚ «βήματα ανατροπής, για την οικοδόμηση ενός πολιτικού συστήματος που θα σέβεται τον πολίτη, που θα δίνει δύναμη και φωνή στον ελληνικό λαό…, για μια νέα συμφωνία…με περισσότερο φως…μακριά από μηχανισμούς και σκοτεινά παιχνίδια, χωρίς συμβιβασμούς, χωρίς ανούσιους συσχετισμούς…χωρίς εξουσιαστικές νοοτροπίες, συμπεριφορές και φιλοδοξίες,…αλλά για ένα ΠΑΣΟΚ που διεκδικεί την εξουσία, όχι για να μοιράσει φέουδα και αξιώματα, όπως κάνει η συντηρητική παράταξη, αλλά για …να αλλάξει την Ελλάδα»[13].

10. Η «Πρωτοβουλία Διαλόγου για ένα Νέο Ουμανισμό», που πήρε μέρος στις διαδικασίες και εργάστηκε για τις συγκεκριμένες πολιτικές, χαιρετίζει με ικανοποίηση την απόφαση του εκλογικού σώματος της 11ης Νοέμβρη 2007 και αισθάνεται την υποχρέωση να επισημάνει τα παρακάτω:

11. Σύντροφε Πρόεδρε, όταν το σύστημα και οι διάφοροι ντελάληδές του σε ήθελαν Γιωργάκη, Πρίγκιπα, πεντί, αμερικανάκι, αποτυχημένο και κάποιοι ‘σύντροφοί’ σου κληρονόμο σε ανέβαζαν και ανίκανο σε κατέβαζαν δεν είχαν στόχο εσένα, αλλά τον ελληνικό Λαό. Αυτόν θέλανε να παραπλανήσουν και να τον οδηγήσουν στις δικές τους επιλογές. Χτες ο Λαός μίλησε και σε ανάδειξε ηγέτη ενός μεγάλου με ιστορία και προσφορά σοσιαλιστικού κινήματος κόντρα στους ταξικούς εχθρούς του και στους υποτιθέμενους ‘φίλους’ του και παρά τις πολλές δικαιολογημένες απογοητεύσεις του από το ‘Κίνημά του’. Στον ελληνικό Λαό, λοιπόν, χρωστάς την εκλογή σου και σε κανέναν άλλο. Τον ελληνικό Λαό πρέπει να σκέφτεσαι κάθε στιγμή που θα αποφασίζεις, κι’ αυτόν να συμβουλεύεσαι. Και ασφαλώς γνωρίζεις πως όσοι πραγματικοί φίλοι και σύντροφοί σου συμμετείχαν σ‘ αυτόν τον αγώνα δεν το έκαναν για σένα προσωπικά, αλλά για το χρέος τους απέναντι στα παιδιά τους και στον τόπο τους. Κάποιοι το έκαναν για το ‘Γέρο της Δημοκρατίας’ και οι περισσότεροι το έκαναν για τον Ανδρέα Παπανδρέου. Γνωρίζεις επίσης πως πολλοί το έκαναν υπολογισμένα και υστερόβουλα, για να σε ‘υποχρεώσουν’, για να τους χρωστάς κάτι. Μια θέση ας πούμε. Του Γραμματέα, του Συμβούλου, του μέλους του α ή β οργάνου, του Βουλευτή του Ευρωβουλευτή, για κάποιο αντάλλαγμα τέλος πάντων. Δεν χρωστάς σε κανένα τίποτα. Χρωστάς τα πάντα στον ελληνικό Λαό και γι’ αυτό είσαι υποχρεωμένος την εξουσία που σου έδωσε να τη διαχειριστείς για λογαριασμό του.

12. Καλές είναι οι αγαθές προθέσεις, αλλά εκείνο που μετράει για το Λαό στην πολιτική είναι η αποτελεσματικότητά της και η ικανότητα του ΠΑΣΟΚ και της αυριανής κυβέρνησής του να αποτρέπει ανεπιθύμητα και να προκαλεί επιθυμητά για τον ελληνικό Λαό, την Ελλάδα και τον Ελληνισμό, γεγονότα.

13. Ο Γιώργος Παπανδρέου πήρε μια καθαρή και ενισχυμένη εντολή από το Λαό για να επανιδρύσει το ΠΑΣΟΚ, να επανασυγκροτήσει τη Δημοκρατική Παράταξη και να παρέμβει καταλυτικά στην κοινωνία για τη συγκρότηση της Μεγάλης Κεντροαριστερής Συμμαχίας, που θα επαναφέρει τις προοδευτικές δυνάμεις στην κυβερνητική εξουσία, καταρρίπτοντας το μύθο της ηγεμονίας του νεοφιλελευθερισμού και του τέλους των σοσιαλιστικών οραμάτων για ένα καλύτερο κόσμο.

14. Το Νέο ΠΑΣΟΚ, ως σύγχρονο σοσιαλιστικό κίνημα δεν μπορεί και δεν πρέπει να τρέφει και να καλλιεργεί ψευδαισθήσεις για το μύθο της Αστικής – Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, γιατί αυτή είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του καπιταλιστικού συστήματος και τα όριά της ταυτίζονται με τα όρια του καπιταλισμού, τα οποία σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης και μανιακού αμερικανισμού στενεύουν όλο και περισσότερο με αποτέλεσμα να μετατρέπεται σε τυραννία, σε παρακμή και σε βαρβαρότητα.

15. Το Νέο ΠΑΣΟΚ παλεύει, βέβαια, για τη διατήρηση και τη διεύρυνση των λαϊκών κατακτήσεων στα πλαίσια της Αστικής Δημοκρατίας, αλλά δεν τρέφει αυταπάτες για τις δυνατότητες και τις προθέσεις του καπιταλισμού, γι’ αυτό δημιουργεί, ταυτόχρονα, τις υποκειμενικές και τις αντικειμενικές προϋποθέσεις για την κοινωνική απελευθέρωση, δηλαδή για την υπέρβαση του καπιταλισμού και την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας στα πλαίσια ενός Νέου Οικουμενικού Ουμανιστικού Πολιτισμού.

16. Για να ανταποκρίνεται το Νέο ΠΑΣΟΚ στο ρόλο του υπερασπιστή της κοινωνίας απέναντι στην καπιταλιστική βαρβαρότητα σήμερα και ταυτόχρονα στο ρόλο του διαμορφωτή των προϋποθέσεων για την υπέρβαση του καπιταλισμού, θα πρέπει να λειτουργεί στη βάση αξιών, αρχών, δομών και θεσμών που επιβεβαιώνουν κάθε στιγμή τη σοσιαλιστική φυσιογνωμία του, τη λαϊκή αυθεντικότητά του και την ουμανιστική προοπτική του.

17. Αναμφισβήτητα ο δρόμος είναι μακρύς και δύσκολος. Αυτό όμως δεν αποτελεί άλλοθι και δεν σημαίνει πως πρέπει να τα φορτώσουμε στις επόμενες γενιές, ή να αναστείλουμε τον αγώνα ‘μέχρι να δημιουργηθούν καλύτερες προϋποθέσεις’, γιατί αυτές μέρα με τη μέρα γίνονται χειρότερες και καλύτερες δεν πρόκειται να δημιουργηθούν ποτέ και χωρίς όλους εμάς.

18. Γι’ αυτό το Νέο ΠΑΣΟΚ πρέπει να βγάλει από την εικόνα του κάθε πολιτική και κάθε πρόσωπο που παραπέμπει στη διαπλοκή και στη διαφθορά, στον παλαιοκομματισμό και στην εξουσιομανία, στην αναξιοκρατία και στον νεποτισμό, στο φραξιονισμό και στην παρεοκρατία και σε κάθε άλλο εκφυλιστικό φαινόμενο, γιατί αυτές οι πρακτικές ακυρώνουν το χαρακτήρα του και τον ιστορικό του ρόλο και το μεταβάλλουν σε κόμμα της συντήρησης και όχι σε κίνημα αλλαγής.

19. Η Πρωτοβουλία Διαλόγου για ένα Νέο Ουμανισμό, εκτιμάει πως το Νέο ΠΑΣΟΚ στο επικείμενο Συνέδριό του θα πρέπει να συγκεκριμενοποιήσει, με τη μεγαλύτερη δυνατή λαϊκή συμμετοχή, το όραμά του για την Ελλάδα και τον Κόσμο, να επικαιροποιήσει την ιδεολογική του ταυτότητα, να αποτυπώσει αντίστοιχα στο καταστατικό του τη μορφή, τη δομή και τις λειτουργίες της νέας οργάνωσής του και με συγκεκριμένες άμεσες, βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες πολιτικές και στόχους να αποφασίσει το πρόγραμμά του, με το οποίο θα πείσει την πλειοψηφία του ελληνικού Λαού να το κάνει δικό της και δική της πραγματικότητα.

20. Η Πρωτοβουλία Διαλόγου για ένα Νέο Ουμανισμό καλεί τον Πρόεδρο του Νέου ΠΑΣΟΚ, το Γιώργο Παπανδρέου να ανοίξει άμεσα τη συζήτηση και να επιμείνει στη συγκεκριμενοποίηση όλων των μορφών, στην καταστατική κατοχύρωση και στην εφαρμογή της «Συμμετοχικής Δημοκρατίας» μέσα στο ίδιο το Νέο ΠΑΣΟΚ, προϋπόθεση αναγκαία για την εφαρμογή της σε επίπεδο κοινωνίας, πράγμα που μεταξύ των άλλων σημαίνει:

• 
  · α. πως η «Συμμετοχική Δημοκρατία», για να μην καταλήξει ένα παραπλανητικό πυροτέχνημα δημοκρατικότητας του καπιταλιστικού πολιτικού συστήματος, δεν μπορεί και δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στη διαδικασία εκλογής του Προέδρου του Κινήματος από το Λαό, αλλά να διαχέεται σε όλα τα κύτταρα και σε όλες τις λειτουργίες του Κινήματος σήμερα και της κοινωνίας αύριο,
  · β. πως καταργεί την κλειστή γραφειοκρατική οργάνωση του Κινήματος, που παράγει επαγγελματίες πολιτικούς, απαξιώνει την πολιτική και απομακρύνει τους πολίτες από την πολιτική, πράγμα που σημαίνει πως το Νέο ΠΑΣΟΚ μετεξελίσσεται σε ένα απέραντο εργαστήρι λαϊκής συμμετοχής, όπου όλοι μπορούν και πρέπει να θητεύσουν στα όργανά του, ποτέ όμως και κανένας δεν μπορεί να θητεύσει περισσότερες από δύο συνεχόμενες θητείες στο ίδιο όργανο,
  · γ. πως ανοίγοντας το Νέο ΠΑΣΟΚ τις πόρτες της οργάνωσης και των οργάνων του στην κοινωνία και στη βάση του Κινήματος, η συμμετοχή των πολιτών γίνεται ουσιαστική, γιατί μπορούν όλοι να συναποφασίζουν στη διαμόρφωση του οράματος και των επιμέρους και κατά περίπτωση πολιτικών, πράγμα που σημαίνει πως η συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων διαμορφώνει συνείδηση και συν-ευθύνη για συμμετοχή και στην εφαρμογή των πολιτικών του ΠΑΣΟΚ,
  · δ. πως το Νέο ΠΑΣΟΚ, μπορεί τώρα αξιοποιώντας τη μεγάλη δεξαμενή των 763 χιλιάδων μελών και φίλων που πήραν μέρος στη χθεσινή διαδικασία, να κάνει τη συμμετοχή των πολιτών, με τη Συμμετοχική Διαβούλευση, καθημερινή, σταθερή και ουσιαστική υπόθεση πολιτικού προσανατολισμού και δράσης είτε με τη μορφή τοπικών, νομαρχιακών και εθνικών δημοψηφισμάτων, για κρίσιμα θέματα, είτε με τη μορφή της αξιοποίησης της γνώσης, της εμπειρίας και της γνώμης ομάδων ειδικών, για ειδικά ζητήματα, είτε τέλος με τη μορφή της καταγραφής της γνώμης του κοινωνικού και του οργανωμένου ΠΑΣΟΚ, αλλά και της ευρύτερης κοινής γνώμης, με διαδικτυακά δημοψηφίσματα, για ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος.
  · ε. πως η ουσιαστικοποίηση της πολύμορφης συμμετοχής στη λήψη και στην εφαρμογή των αποφάσεων προάγει την αυτογνωσία, τον αυτοέλεγχο, την αυτοκριτική, τον αυτοσεβασμό και την αυτοβελτίωση, αλλά και τον διακριτικό, πρωτογενή ex ante έλεγχο όσων από άγνοια, ή από επιπολαιότητα, αλλά ενδεχόμενα και εσκεμμένα και κακοπροαίρετα αποκλίνουν από την επιδίωξη του κοινού στόχου, πράγμα που σημαίνει, πως μέσα στις γνήσιες συμμετοχικές διαδικασίες:
  o 1. δεν εξασφαλίζεται μόνο μια γνήσια ενότητα στη σκέψη και στη δράση, δηλαδή η γνήσια συντροφικότητα, η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά, ο Ουμανισμός της καθημερινότητας,
  o 2. δεν αριστοποιείται μόνο η αποτελεσματικότητα του Νέου ΠΑΣΟΚ, η λειτουργία του πολιτικού συστήματος και της κοινωνίας γενικότερα, αλλά
  o 3. διαμορφώνεται ένα νέο σύστημα αξιών και ο τύπος του σύγχρονου ανθρώπου, του homo humanisticus universalis, απαλλαγμένου από τους μύθους και τα πλέγματα της εξουσιαστικής και εκμεταλλευτικής καπιταλιστικής εικονικής πραγματικότητας, διαμορφώνεται η ουμανιστική πραγματικότητα και ο Οικουμενικός Ουμανιστικός Πολιτισμός.

21. Η Πρωτοβουλία Διαλόγου για ένα Νέο Ουμανισμό, όπως και ολόκληρος ο ελληνικός Λαός εκτιμάει, πως η ιστορία, με τη χθεσινή απόφαση του εκλογικού σώματος και με την έννοια της καθαρής, ισχυρής αλλά και της συγκεκριμένης πολιτικής εντολής, έδωσε μια δεύτερη ευκαιρία στο ΠΑΣΟΚ και στο Γιώργο Παπανδρέου για να ανταποκριθούν στα ιστορικά τους καθήκοντα και συνεπώς δεν έχουν περιθώρια να αποτύχουν, ούτε και επειδή το ‘σύστημα’ και κάποιοι ματαιόδοξοι τους εμπόδισαν να επιτύχουν. Το ‘σύστημα’ και όσοι βολεύονται με αυτό και το υπηρετούν θα κάνουν, ότι μπορούν για να αποτύχει και πάλι το ΠΑΣΟΚ. Γι’ αυτό δεν έχει κανένας συνειδητός πολίτης, που γνωρίζει και την ιστορία αυτής της χώρας ψευδαισθήσεις. Αυτός είναι ο ρόλος του συστήματος. Για μας όμως το στοίχημα είναι να πετύχουμε. Το χρέος μας είναι να μην αποτύχουμε. Πράγμα που, φυσικά, θα συμβεί αν το ΠΑΣΟΚ παραμείνει κόμμα ισορροπιών αξιωματούχων και διαπλεκόμενων μηχανισμών, αντί να μετεξελιχθεί σε σύγχρονο, πλατύ, ανοιχτό, λαϊκό, ριζοσπαστικό, αντικαπιταλιστικό αντιιμπεριαλιστικό σοσιαλιστικό Κίνημα, στην Αριστερά του 21ου Αιώνα, στην Αριστερά του Ουμανισμού.

22. Η Πρωτοβουλία Διαλόγου για ένα Νέο Ουμανισμό, δεν πιστεύει πως για την όποια εξέλιξη, θετική ή αρνητική, την ευθύνη την έχει ο ένας, ο Πρόεδρος, οι πέντε-δέκα της λεγόμενης ηγεσίας, ή ο όποιος ‘υπεύθυνος’ στο όποιοδήποτε επίπεδο. Στην κοινωνία δεν υπάρχουν ανεύθυνοι. Και τη μεγαλύτερη ευθύνη την έχουν όσοι εκχωρούν θεμελιακά δικαιώματά τους σε επαγγελματίες πολιτικούς και δεν ασχολούνται οι ίδιοι με τα κοινά. Όσοι αγνοούν ή θέλουν να αγνοούν πως πολίτης και πολιτική είναι έννοιες ταυτόσημες. Όσοι την καταπίεση του συστήματος, αντί να την αντιμετωπίσουν με αγώνα ενάντια στο σύστημα, την αντιμετωπίζουν με τη φυγή προς τα μέσα, η με την αναζήτηση ταυτότητας σε διάφορες εικονικές πραγματικότητες, που λεηλατούν το Είναι, το Εγώ και την ίδια τη ζωή τους. Γι’ αυτό καλούμε όλους σε καθολική, παλλαϊκή συμμετοχή. Το μέλλον για να είναι και δικό μας θα πρέπει να συμμετέχουμε στη διαμόρφωσή του. Διαφορετικά θα είναι το μέλλον των άλλων. Συμμετέχουμε λοιπόν Σήμερα. Όχι Αύριο, γιατί το Αύριο Μεθαύριο θα είναι Χτες. Η αποτυχία του Νέου ΠΑΣΟΚ θα είναι ευθύνη όλων μας. Η επιτυχία του θα είναι ωφέλιμη για όλους μας και γι’ αυτό είναι χρέος όλων μας προς όλους μας. Η επιτυχία του Νέου ΠΑΣΟΚ είναι πρωταρχικά χρέος της Νεολαίας, γιατί στη Νεολαία ανήκει το μέλλον, γιατί η Νεολαία είναι το μέλλον και το μέλλον δεν έρχεται με και δεν χτίζεται πάνω σε αποτυχίες.

Οι οιωνοί είναι άριστοι, αλλά ‘οι καιροί ου μενετοί’ και τα λάθη ασυγχώρητα.

_________________________________
[1] Οι δυό προηγούμενες παρεμβάσεις της ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΕΝΑ ΝΕΟ ΟΥΜΑΝΙΣΜΟ, φιλοξενούνται στις ιστοσελίδες:monthlyreview.gr, daygap.gr, pasok polites
[2] Αυτό το κείμενο θα το βρείτε στις ιστοσελίδες: Monthlyreview.gr και ΠΑΣΟΚ-Πολίτες
[3] Το κείμενο βρίσκεται στις ιστοσελίδες:: monthlyreview.gr , daygap.gr ,ΠΑΣΟΚ-Πολίτες
[4] Η οποία φιλοξενείται στις ιστοσελίδες: monthlyreview.gr καιPASOK-Polites και αποσπάσματα της οποίας φιλοξενήθηκαν στην Εφημερίδα ΤΟ ΠΑΡΟΝ της 14.10.2007.
[5] Για τη φύση και το ρόλο της ‘Ηγεσίας’, βλέπε, Λάμπος Κώστας, «Ιστορικές διαστάσεις της κοινωνικής ηγεσίας», MONTHLY REVIEW, τεύχος 33, Σεπτέμβρης 2007.
[6] Παπανδρέου Γιώργος, Συνέντευξη στην Εφημερίδα ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, της 21.10.2007.
[7] Στο ίδιο
[8] Παπανδρέου Γιώργος, Συνέντευξη στην Εφημερίδα ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ της 13-14.10.2007.
[9] Αυτή η παρέμβαση βρίσκεται στις ιστοσελίδες: monthlyreview.gr , daygap.gr ,ΠΑΣΟΚ-Πολίτες
[10] Παπανδρέου Γιώργος , συνέντευξη στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της 21.10.2007.
[11] Βενιζέλος Ευάγγελος, Ομιλία στην Εθνική Συνδιάσκεψη, 02.11.2007, στην ιστοσελίδα: pasok.gr.
[12] Αριστόβουλος Μάνεσης για τον Ευάγγελο Βενιζέλο
[13] Παπανδρέου Γιώργος, Δηλώσεις για την επανεκλογή του, ως Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, στην ιστοσελίδα: pasok.gr.

ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΠΕΡΝΑΕΙ ΚΡΙΣΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ

Το ΠΑΣΟΚ
μεταξύ

Σοσιαλδημοκρατίας και Ουμανισμού*



Κώστας Λάμπος

Καταρχήν έχω ένα προβληματισμό, για να μην πω μια ένσταση, όσον αφορά την εμμονή στην επαναφορά του όρου Σοσιαλδημοκρατία και μάλιστα στην επιλογή κάποιων να μιλάνε για Νέα Σοσιαλδημοκρατία, πράγμα που κατά τη γνώμη μου τείνει στην απενοχοποίηση του καπιταλισμού και την εμφάνισή του ως Νέο Καπιταλισμό, αφού, όπως είναι γνωστό η Σοσιαλδημοκρατία, ως πολιτική πρόταση, δεν απορρίπτει τον καπιταλισμό, αλλά ευαγγελίζεται τον ‘Καλό Καπιταλισμό’

Το ΠΑΣΟΚ επέλεξε να είναι ένα σοσιαλιστικό κίνημα κι αυτό δεν ήταν τυχαίο. Αντίθετα, ήταν μια αντιδιαστολή και μια υπογράμμιση της αποτυχίας της Σοσιαλδημοκρατίας. Τα ιστορικά δεδομένα λένε ότι η Σοσιαλδημοκρατία ως μια απόπειρα ωραιοποίησης του καπιταλισμού απέτυχε και εκεί τελείωσε. Ταυτόχρονα και ο καπιταλισμός συνολικά και σε όλες τις εκδοχές του έχει ιστορικά αποτύχει γιατί δε θέλει και δε μπορεί να λύσει τα προβλήματα της κοινωνίας, παρά το γεγονός ότι κυριαρχεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Τώρα το αν συγχέουμε τον σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό με τον πρώην ‘υπαρκτό σοσιαλισμό’ αυτό είναι λάθος δικό μας και υποδεικνύει σκοπιμότητα, ίσως και άγνοια. Για να αναφερθώ λίγο στον Μάρξ, του οποίου ακόμα και το όνομα φοβόμαστε πια να αναφέρουμε και να θυμίσω ότι, προέβλεπε σαν στάδια της εξέλιξης της κοινωνίας σε μια μετακαπιταλιστική περίοδο, τον σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό και τέλος ως απώτερο στάδιο προέβλεπε τον Ουμανισμό, δηλαδή το στάδιο εκείνο όπου η ανθρωπότητα θα έχει πραγματώσει την Άμεση Δημοκρατία και την αταξική κοινωνία, στα πλαίσια της «κοινωνικοποιημένης ανθρωπότητας» και του Οικουμενικού Ουμανιστικού Πολιτισμού.

Γιατί δεν αναζητούμε λοιπόν το όραμα; Το ζητούμενο δεν είναι να γυρίσουμε πίσω στη σοσιαλδημοκρατία ως νεωτερικότητα, γιατί αυτό είναι οπισθοδρόμηση και αδυναμία να εκφράσουμε το αύριο και άρα είναι συντηρητισμός. Θα ‘πρεπε, είναι πιά ιστορική βεβαιότητα, να αναζητήσουμε ένα νέο όραμα στη λογική του σκέπτομαι παγκόσμια, δρω τοπικά, κι εδώ δένουν και οι Μη-Κυβερνητικές Οργανώσεις, θα έλεγα ΜΚΟ-Βάσης, δηλαδή Λαϊκές ΜΚΟ, για να τις αντιδιαστείλω από τις ΜΚΟ-Πολυτελείας, που σκαρώνει το σύστημα για να εξαπατά τον κόσμο, και οι συνεταιρισμοί και όλα τα σχετικά κινήματα. Σκέφτομαι παγκόσμια λοιπόν γιατί ενδιαφέρομαι για την εξέλιξη ολόκληρου του πλανήτη που είναι το κοινό μας σπίτι, αλλά δρω τοπικά γιατί η ανάπτυξη έχει καθαρά τοπικό χαρακτήρα κι είναι υπόθεση της τοπικής κοινωνίας και των υποκειμένων της. Άρα αν το ΠΑΣΟΚ θέλει να πιάσει το σφυγμό της ιστορίας ξανά, πρέπει να κοιτάξει μπροστά και όχι πίσω, όπως κάνει τώρα, κάτι το οποίο το ερμηνεύω ως αποτέλεσμα συμφερόντων που θέλουν να κρατήσουν την ανθρωπότητα στάσιμη, δεμένη στο βάρβαρο, απάνθρωπο, αντοικολογικό, δηλαδή, στο καπιταλιστικό παρελθόν της.

Χρειαζόμαστε καινούργιο όραμα, λοιπόν, αν θέλουμε να μιλάμε για νεωτερικότητα αλλιώς ανακυκλώνουμε την ιστορία. Η ανακύκλωση της ιστορίας δεν είναι δυνατή και ως απόπειρα είναι παραπλανητική και επικίνδυνη. Άλλο πράγμα είναι βέβαια η ανακύκλωση των σκουπιδιών, που είναι πράγματι μια καλή πρόταση για το περιβάλλον. Το πρόβλημα είναι η ανθρωπότητα να παραμείνει στη διαδικασία καλυτέρευσης και σ’ αυτή τη διαδικασία αποκτά και η πολιτική περιεχόμενο, σαν μια διαδικασία αέναης μετατροπής, μέρους της ουτοπίας σε πραγματικότητα και της βιωμένης-ξεπερασμένης πραγματικότητας σε ιστορία.

Όσον αφορά το λιγότερο η περισσότερο κράτος, νομίζω ότι πρόκειται για ψευτοδίλλημα και παγίδα. Ο νεοφιλελευθερισμός θέλει υποτίθεται λιγότερο κράτος στην κοινωνία και την οικονομία. Όμως ακόμα και στην Αμερική, στη μητρόπολη του υποτιθέμενου νεοφιλελευθερισμού, όλα τα μεγάλα οικονομικά γκρουπ ζουν από τις παραγγελίες του κράτους. Θέλουν λιγότερο κράτος όσον αφορά την κοινωνική πρόνοια, τα δικαιώματα των εργαζομένων, τις πολιτικές ελευθερίες και λοιπά, αλλά περισσότερο όσον αφορά στους μηχανισμούς υποταγής και καταστολής των κοινωνικών αντιδράσεων και των κοινωνικών αγώνων. Θεωρώ ότι το αίτημα της σύγχρονης εποχής δεν είναι λιγότερο, ή περισσότερο κράτος, αλλά περισσότερη κοινωνία. στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων. Και εννοώ τη θεσμικά συγκροτημένη κοινωνία, η οποία να ασκεί τις περισσότερες λειτουργίες που ασκεί το σημερινό κράτος σαν εργαλείο μιας κυρίαρχης τάξης. Και το κράτος το εννοώ, ως εκφραστή του συνόλου της κοινωνίας κι όχι μιας τάξης, ή μιας ολιγαρχίας, για να μπορεί να προσφέρει αγαθά όπως λ.χ. η δικαιοσύνη, η παιδεία, η υγεία, η ασφάλεια, η προστασία του περιβάλλοντος. και άλλα. Αυτά και πολλά άλλα, μεταξύ των οποίων και στρατηγική της οικονομίας, δεν μπορούν να είναι υπόθεση της επιχειρηματικότητας και του ταξικού κράτους, αλλά πρέπει να είναι υπόθεση της αυτοπροσδιοριζόμενης κοινωνίας και του δικού της, κοινωνικά ελεγχόμενου κράτους. Άρα το κράτος δε πρέπει να είναι ένα ταξικό εργαλείο, αλλά η σύνθεση της κοινωνικής προσπάθειας, το αναπτυξιακό στρατηγείο της κοινωνίας, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από μια από κάτω προς τα πάνω, ή αν προτιμάτε, από την περιφέρεια προς το κέντρο ελεγχόμενη δομή. Το κράτος θα πρέπει να βάζει την τοπική κοινωνία στο παιχνίδι της οικονομικής ανάπτυξης κι όχι απλά να δίνει κάποιες επιδοτήσεις γιατί αυτό το κάνει για να εξαγοράζει πολιτική συμπάθεια και να υποτάσσει τις τοπικές κοινωνίες στην καπιταλιστική κερδοσκοπία και στις πολιτικές του κέντρου, οι οποίες προσδιορίζονται στα πλαίσια διεθνών συσχετισμών και επιλογών, στην κορυφή των οποίων βρίσκονται τα συμφέροντα συγκεκριμένης ομάδας χωρών.

Με ποιο τρόπο όμως θα αλλάξει το κράτος και οι λειτουργίες του;

Κατ’ αρχή να σταθούμε στο ποιός πρέπει να είναι ο ρόλος του κράτους. Εκτιμώ ότι πρέπει να επιδιώκουμε να εξασφαλίσουμε ένα κράτος το οποίο όχι μόνο δε θα θέλει να ποδηγετεί την κοινωνία, αλλά θα διαμορφώνει όλες τις αναγκαίες συνθήκες για να αποκεντρώνεται για να απελευθερώνει τις δημιουργικές δυνάμεις των τοπικών κοινωνιών. Στο πλαίσιο μιας ουσιαστικής συμμετοχικής διαδικασίας για την κατάρτιση και εφαρμογή ενός δημοκρατικά αποκεντρωμένου προγραμματισμού, όπου οι τοπικές κοινωνίες έχουν λόγο στη συσχέτισή τους με την περιφέρεια και τη κεντρική διοίκηση, όταν και όπου σχεδιάζεται και πραγματοποιείται στη βάση της κοινωνικής αναγκαιότητας και με εργαλείο τον οικονομικό ορθολογισμό, μια συμμετρική, ισόρροπη και αειφόρος ανάπτυξη. Χρειάζεται μια κοινωνία η οποία δε θα σκέφτεται μόνο τοπικά αλλά και οικουμενικά, αλλιώς η σταδιακή υποβάθμιση του πλανήτη θα οδηγήσει στην υποβάθμιση της ζωής και αναπόφευκτα σ’ ένα πολιτισμό της βαρβαρότητας. Τώρα στο ερώτημα με ποιο τρόπο η κοινωνία θα περάσει από το σημερινό ταξικό κράτος σε ένα τύπο ‘αταξικού κράτους’, παραδοσιακά υπάρχουν δυό απαντήσεις. Η πρώτη λέγεται Evolution και η δεύτερη Revolution. Κατά την άποψή μου και οι δυό θεωρίες πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφυλακτικότητα, γιατί η πρώτη παραπέμπει σε ένα είδος αυτόματου πιλότου της κοινωνικής εξέλιξης η οποία αγνοεί ή σκόπιμα αποσιωπά το ρόλο των δυνάμεων της συντήρησης και της αντίδρασης, ενώ η δεύτερη παραπέμπει σε μια ένοπλη μειοψηφία με ‘καλές προθέσεις’, η οποία, όπως η ιστορία διδάσκει, σταδιακά εξελίσσεται σε εξουσιαστή και δυνάστη των δυνάμεων της Εργασίας. Πιστεύω τελικά την απάντηση θα τη δώσει η ίδια η κοινωνία, ως πληροφορημένη, συγκροτημένη και συνειδητή πλειοψηφία, που θα μπορεί να δρα ανατρεπτικά, ως δύναμη αντικαπιταλιστικής, αντιιμπεριαλιστικής, επαναστατικής ουμανιστικής αλλαγής.

Όσον αφορά στο ερώτημα που τέθηκε για συζήτηση σχετικά με τον αντιδραστικό ρόλο της Δημόσιας Διοίκησης και γενικά της Γραφειοκρατίας, ως βοηθητικού μηχανισμού για την άσκηση της κρατικής πολιτικής, σε συνθήκες παγκοσμιοποιημένου μανιακού καπιταλισμού, η οποία στρέφεται στην εξυπηρέτηση συγκεκριμένων ταξικών συμφερόντων, εκεί θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι η άρχουσα τάξη και το κράτος της προκειμένου να κάνουν τη δουλειά τους, έδωσαν επιλεκτικά κάποια προνόμια, κύρια σε οικονομικές παροχές, σε κάποιες κατηγορίες υπαλληλικού προσωπικού του κρατικού μηχανισμού, αλλά και σε διάφορες, σημαντικές για τη λειτουργία του συστήματος επαγγελματικές κατηγορίες. Έτσι αναπτύχθηκε η συντεχνιακή νοοτροπία, η οποία τελικά λειτουργεί ως σύμμαχος του αστικού κράτος και της καπιταλιστικής ολιγαρχίας και αποπροσανατολίζει τους αγώνες των εργαζόμενων.

Όμως γι’ αυτό δεν ευθύνονται οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι όποιοι άλλοι εργαζόμενοι, αλλά ο ταξικός χαρακτήρας του κράτους, για την επιτυχία των στόχων του οποίου οι δημόσιες υπηρεσίες μετατρέπονται σε συμμαχική γραφειοκρατία με αντιλαϊκή συμπεριφορά και πολιτικό συντηρητισμό. Ευθύνονται όμως οι ‘συνδικαλιστικές ηγεσίες’ τους, οι οποίες, για να εξασφαλίσουν μια θέση στο ‘Πάνθεο των ταξικών Προδοτών’, ένα βουλευτιλίκι, ή καμιά Προεδρία κάποιου κρατικού οργανισμού, ή ακόμα και μια καλή θέση για το παιδί τους στο Δημόσιο, στοιχίζουν τις δυνάμεις τις Εργασίας πίσω από τις πολιτικές της καπιταλιστικής ολιγαρχίας και του αστικού κράτους.

Κλείνοντας θα ήθελα να σημειώσω πως είναι ανάγκη να αρχίσει ένας πλατύς και βαθύς διάλογος μεταξύ όλων των κοινωνικών θεσμών και με ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών, για το Αύριο. Για το που πάμε. Με ποιους συμμάχους και με ποιους αντιπάλους. Για το χαρακτήρα και το ρόλο του κράτους. Για το χαρακτήρα και το ρόλο των κοινωνικών θεσμών. Για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του πολίτη. Για τη νέα πολιτική που θα χτίζει το όραμα και τη νέα εξουσία που θα διαχειρίζεται την κοινωνία και τον ανθρώπινο πολιτισμό στην προοπτική του Οικουμενικού Ουμανισμού.

* Περίληψη της τοποθέτησης του Κώστα Λάμπου στη συζήτηση που διοργάνωσε το Περιοδικό ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ, με θέμα: Η ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ, ( Βλέπε τεύχος 44, Μάης-Ιούνης 2004).